Υγεία

Ευλογιά των πιθήκων: Ποιοι θα εμβολιαστούν

24 May, 2022 ΥΓΕΙΑΑΡΘΡΑ

Ευλογιά των πιθήκων: Ποιοι θα εμβολιαστούν

Συνεδρίασε σήμερα η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών με βασικό θέμα τον εμβολιασμό κατά της ευλογιάς των πιθήκων.

Σύμφωνα με πληροφορίες η επιτροπή αποκλείει τον μαζικό εμβολιασμό του πληθυσμού, αλλά προτρέπει τον στοχευμένο εμβολιασμό σε άτομα τα οποία έχουν εκτεθεί στην ευλογιά των πιθήκων.

Συγκεκριμένα ο εμβολιασμός θα συστήνεται σε όσα άτομα έχουν εκτεθεί στον ιό αλλά και στις στενές επαφές τους.

Στις στενές επαφές θα συμπεριλαμβάνονται και οι υγειονομικοί που έχουν έρθει κοντά σε ασθενείς.

Σημειώνεται πως οι ευρωπαϊκές αρχές αναμένεται να προχωρήσουν σε κοινή προμήθεια εμβολίων για την ευλογιά των πιθήκων όπως έγινε και με τον κοροναϊό.

Τι αναφέρει στην ανακοίνωση της η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών:

-Μετά από έκθεση σε άτομα που είχαν στενή επαφή με κρούσμα όπως άτομα του στενού περιβάλλοντος και ιατρονοσηλευτικό προσωπικό. Η χορήγηση του εμβολίου θα πρέπει να γίνει εντός 4 ημερών από την έκθεση.

-Προληπτικά σε άτομα που εργάζονται σε χώρους με αυξημένο επαγγελματικό κίνδυνο έκθεσης στον ιό της ευλογιάς των πιθήκων, όπως ερευνητικά εργαστήρια.

Μέτρα προφύλαξης:

Τα μέτρα προφύλαξης περιλαμβάνουν την τήρηση των μέτρων ατομικής υγιεινής και την αποφυγή της στενής επαφής με ύποπτα κρούσματα. Σχετικές οδηγίες έχουν εκδοθεί από τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας.

Ειδικό εμβόλιο έναντι του ιού της ευλογιάς των πιθήκων ως σήμερα δεν υπάρχει ωστόσο το εμβόλιο έναντι της ευλογιάς αναμένεται να παρέχει προστασία.

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων έχει αδειοδοτήσει το τροποποιημένο εμβόλιο κατά της ευλογιάς (Imvanex), το οποίο περιέχει ζώντες εξασθενημένους μη πολλαπλασιαζόμενους ιούς. Το εμβόλιο αυτό μπορεί να χορηγηθεί υποδορίως σε δύο δόσεις, με μεσοδιάστημα 4 εβδομάδων από την ηλικία των 18 ετών όπως και σε ανοσοκατασταλμένα άτομα.

Σημειώνεται πως η ευλογιά των πιθήκων είναι σπάνια ιογενής εξανθηματική νόσος. Μεταδίδεται από άγρια ζώα (κυρίως τρωκτικά) που βρίσκονται σε περιοχές της Κεντρικής και Δυτικής Αφρικής. Σπανίως η μετάδοση της νόσου γίνεται από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω της επαφής με δερματικές βλάβες ή σωματικά υγρά καθώς και μέσω αναπνευστικών σωματιδίων μετά από παρατεταμένη στενή επαφή σε μικρή απόσταση. Η μεταδοτικότητα της νόσου είναι μικρή. Η ανάρρωση από τη νόσο είναι συνήθως πλήρης μέσα σε λίγες εβδομάδες καθώς η νόσηση είναι συνήθως ήπια και αυτοπεριοριζόμενη.

Ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων είναι συγγενικός με τον ιό της ευλογιάς, νόσου που έχει εκριζωθεί από τον πλανήτη από το 1980 μετά από ένα επιτυχημένο παγκόσμιο πρόγραμμα εμβολιασμού. Στη χώρα μας ο εμβολιασμός κατά της ευλογιάς (δαμαλισμός) σταμάτησε τη δεκαετία του 1970. Άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών έχουν κατά πάσα πιθανότητα εμβολιαστεί και αναμένεται να έχουν κάποιο βαθμό προστασίας έναντι της ευλογιάς των πιθήκων, παρά το γεγονός ότι τα υπάρχοντα δεδομένα δεν επιτρέπουν ακριβείς εκτιμήσεις

Ερωτοαπαντήσεις από τον Μόσιαλο για την ευλογιά των πιθήκων και τον εμβολιασμό

Σε σχετικές ερωτήσεις για τον εμβολιασμό και την ευλογιά των πιθήκων είχε απαντήσει και ο καθηγητής του LSE, Ηλίας Μόσιαλος.

Υπάρχει εμβόλιο;

Ναι, υπάρχει εμβόλιο (το εμβόλιο της ευλογιάς) το οποίο είναι περίπου 85% αποτελεσματικό στην πρόληψη σοβαρής νόσου και μπορούν να το λάβουν και ανοσοκατεσταλμένοι. Ο πρότερος εμβολιασμός κατά της ευλογιάς μπορεί να οδηγήσει σε πιο ήπια ασθένεια.

Άρα μπορεί να αντιμετωπιστεί αυτός ο ιός;

Ναι, με τον άμεσο και επιλεκτικό εμβολιασμό των επαφών κάποιου που κόλλησε.

Υπάρχουν θεραπευτικές μέθοδοι;

Η κλινική φροντίδα για τους ασθενείς με ευλογιά των πιθήκων θα πρέπει να βελτιστοποιηθεί πλήρως για την ανακούφιση των συμπτωμάτων, τη διαχείριση των επιπλοκών και την πρόληψη των μακροχρόνιων συνεπειών. Θα πρέπει να προσφέρονται στους ασθενείς υγρά και τροφή για να διατηρηθεί η κατάλληλη διατροφική κατάσταση. Είναι πολύ σημαντικό να αντιμετωπίζονται όπως ενδείκνυται οι δευτερογενείς βακτηριακές λοιμώξεις που μπορεί να προκύψουν. Ένα αντιιικό -γνωστό ως tecovirimat- που αναπτύχθηκε για την ευλογιά έλαβε άδεια από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA) για την ευλογιά των πιθήκων το 2022, με βάση δεδομένα σε μελέτες σε ζώα και ανθρώπους αλλά δεν είναι ακόμη ευρέως διαθέσιμο. Εάν χρησιμοποιηθεί, το tecovirimat θα πρέπει ιδανικά να παρακολουθείται στο πλαίσιο κλινικής έρευνας με προοπτική συλλογή δεδομένων.

Πότε πρέπει να εμβολιαστεί κάποιος;

Ο εμβολιασμός είναι αποτελεσματικός ακόμα και μετά την έκθεση στον ιό της ευλογιάς των πιθήκων. Ωστόσο, όσο πιο γρήγορα ένα εκτεθειμένο άτομο κάνει το εμβόλιο, τόσο καλύτερα. Τα αμερικανικά κέντρα ελέγχου και πρόληψης νοσημάτων (CDC) συνιστούν να χορηγείται το εμβόλιο εντός 4 ημερών από την έκθεση προκειμένου να αποφευχθεί η εμφάνιση της νόσου. Εάν χορηγηθεί μεταξύ 4-14 ημερών μετά την έκθεση, ο εμβολιασμός μειώνει τα συμπτώματα, αλλά συνήθως δεν μπορεί να αποτρέψει τη νόσο.

Πως μπορεί να μειωθεί το ρίσκο της μετάδοσης;

Η επιτήρηση, η γρήγορη ανίχνευση και ο εντοπισμός νέων κρουσμάτων είναι όπως ξέρουμε ζωτικής σημασίας για τον περιορισμό της επιδημίας. H στενή επαφή με μολυσμένα άτομα είναι ο σημαντικότερος παράγοντας κινδύνου για μόλυνση από τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων. Οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας και τα μέλη του νοικοκυριού διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο μόλυνσης από κάποιον που νοσεί. Οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας που φροντίζουν ασθενείς με ύποπτη ή επιβεβαιωμένη λοίμωξη από τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων ή χειρίζονται δείγματα από αυτούς, θα πρέπει να εφαρμόζουν τυπικές προφυλάξεις ελέγχου της μόλυνσης. Ιδανικά, άτομα που είχαν προηγουμένως εμβολιαστεί κατά της ευλογιάς θα πρέπει να επιλέγονται για τη φροντίδα τέτοιων ασθενών.