Ένας Ευκλείδης για τους δύσκολους γρίφους της διαπραγμάτευσης.
Πιο αριστερός από το Γ. Βαρουφάκη, ιδιαίτερα επικριτικός με τη λιτότητα και πάντα με ένα σακίδιο στην πλάτη, αλλά χωρίς γραβάτα.
Δε φοράει γραβάτα, όπως ο Αλέξης Τσίπρας, κυκλοφορεί με ένα κόκκινο σακίδιο στην πλάτη όπως ο Σταύρος Θεοδωράκης, αλλά κοινά σημεία με το Γιάνη Βαρουφάκη, τουλάχιστον εμφανισιακά, δεν έχει. Ίσως μόνο η αγγλοσαξονική του προφορά -λόγω Οξφόρδης- και η άνεση να κινείται στα ευρωπαϊκά σαλόνια.
Ο καθηγητής Οικονομικών και αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Ευκλείδης Τσακαλώτος είναι από τη Δευτέρα ο νέος ισχυρός άνδρας της ελληνικής διαπραγματευτικής ομάδας με τους δανειστές, καθώς ο πρωθυπουργός αποφάσισε να περιορίσει με ένα “κομψό” τρόπο το νυν υπουργό Οικονομικών, σε μια προσπάθεια να δώσει λύση στο αδιέξοδο.
Όσοι όμως περιμένουν ένα πιο διαλλακτικό συνομιλητή, μάλλον θα αποδειχθούν λάθος.
Ο κ. Τσακαλώτος είναι από τους πλέον ιδεολόγους εντός του ΣΥΡΙΖΑ, πολιτικά κινείται αριστερότερα ακόμη και από τον κ. Βαρουφάκη, ενώ τα τελευταία χρόνια ασκεί συνεχώς αυστηρή κριτική στον τρόπο ανάπτυξης του καπιταλισμού στην Ευρώπη, με τη διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων και την αποτυχία των προγραμμάτων λιτότητας.
“Η ελληνική οικονομία μοιάζει σαν το "χαμστεράκι" που συνεχώς τρέχει πάνω στη ρόδα, αλλά μένει πάντα στο ίδιο σημείο”, είναι μία από τις απαπημένες φράσεις του που χρησιμοποιεί στις δημόσιες παρεμβάσεις του εντός και εκτός Βουλής.
Πίσω από τα φώτα
Αν ο Γιάνης Βαρουφάκης είναι ο άνθρωπος των φώτων, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος είναι... ο "Αγγλος" αφανής, το σκέλος που ισορροπεί την εξίσωση, αυτός που κρατά χαμηλούς τόνους και ενεργοποιείται πίσω από τις κάμερες, πάνω από μελέτες, αναλύσεις, έρευνες και συζητήσεις για την διεθνή οικονομία.
Πριν από τον ορισμό της νέας κυβέρνησης, το όνομά του ακουγόταν ως ένα από των υποψήφιων για το Οικονομικών -ήταν άλλωστε υπεύθυνος του τομέα Οικονομικών του ΣΥΡΙΖΑ, όμως τελικά ανέλαβε καθήκοντα στο Εξωτερικών με αρμοδιότητες -πάνω στη διεθνή οικονομία- που έχουν άμεση σχέση με την επιστήμη του. Την οποία, βεβαίως, έμαθε σε φημισμένα Πανεπιστήμια.
Ο ριζοσπάστης - φιλόσοφος του Ητον και της Οξφόρδης
Ο Γιάννης Βαρουφάκης έχει ίσως περισσότερο φυσιογνωμία πολίτη του κόσμου, ασχέτως αν ο καθηγητής Ευκλείδης Τσακαλώτος είναι αυτός που γεννήθηκε και έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του σε ξένες χώρες.
Γεννήθηκε το 1960 στο Ρότερνταμ της Ολλανδίας και από το 1965, ο πατέρας του, Στέφανος πήρε την οικογένεια και μετακόμισε στην Αγγλία.
μικρός Ευκλείδης, με το δύσκολο για τους Βρετανούς όνομα, μεγάλωσε ως μέλος μιας ευκατάστατης οικογένειας και μιας ανώτερης τάξης εκλεκτών που φοιτούσανστα καλύτερα κολέγια και πανεπιστήμια, σε αυτά που παραδοσιακά θεωρούνται πηγές επόμενων γενεών εξουσίας.
Φοίτησε στο φημισμένο Κολέγιο του Ητον και συνέχισε τις σπουδές του στα Πανεπιστήμια του Σάσεξ και της Οξφόρδης, όπου σπούδασε Οικονομικές και Πολιτικές Επιστήμες. Στα χρόνια της Οξφόρδης, ήταν που ήρθε σε επαφή και με άλλους Ελληνες οι οποίοι πρωταγωνίστησαν στην πολιτική σκηνή τα τελευταία χρόνια, όπως για παράδειγμα τον πρώην Υπουργό Οικονομικών,Γιάννη Στουρνάρα.
Εκείνη την εποχή έκανε το Προπτυχιακό του σε ένα κύκλο σπουδών καινούριο στην Οξφόρδη (Πολιτική Επιστήμη, Φιλοσοφία και Οικονομικά). Ηταν μάλιστα ο νεότερος και μάλλον ο πιο επαναστάτης μιας παρέας προοδευτικών, καλλιεργημένων, φιλόδοξων Ελλήνων, που μιλούσε διαρκώς πολιτικά.
«Επειδή ερχόμουν από την Αγγλία με θεωρούσαν λίγο δεξιούλη» έχει πει ο ίδιος. «Με τον Γιάννη βρισκόμασταν σε διαφορετικό στρατόπεδα από τότε. Παρ’ ότι με έλεγαν δεξιούλη, εγώ ήμουν με τα λεγόμενα ετερόδοξα οικονομικά, ενώ εκείνος ήταν πιο mainstream».
Στην Αγγλία, παρέμεινε και μετά το τέλος των εντυπωσιακών σπουδών του, συνεχίζοντας τις έρευνες, τις μελέτες και τις δημοσιεύσεις του, ενώ για τέσσερα χρόνια δίδασκε στο Πανεπιστήμιο του Κεντ. Με τον Γιάννη Στουρνάρα, μάλιστα, συνεργάστηκαν στο πλαίσιο της έρευνας, δημοσιεύοντας το 1994 στην Ελληνική Οικονομική Επιθεώρηση κοινό άρθρο με θέμα τις επενδύσεις σε τέσσερις ευρωπαϊκές οικονομίες.
Επιστροφή στην Ελλάδα με τον έρωτα από τη Σκωτία
Ενα χρόνο πριν (1993), σε ηλικία πια 33 ετών, είχε έρθει να κατοικήσει μόνιμα στην Ελλάδα, με τα ελληνικά του να αποτελούν αρχικά μια μόνιμη αιτία αρνητικών σχολίων σε βάρος του.
Δούλεψε πολύ πάνω στη γλώσσα, ώστε να ξεφορτωθεί τη βρετανική προφορά και να μπορεί να εκφραστεί με άνεση και στα ελληνικά.
Με την επιστροφή στην Ελλάδα, συνέχισε το ερευνητικό και συγγραφικό έργο του, ενώ παράλληλα από το 2010 έγινε καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Οι ριζοσπαστικές απόψεις που είχε από παιδί τον οδήγησαν στο Συνασπισμό, αργότερα στον ΣΥΡΙΖΑ, με τον οποίο κατέβηκε υποψήφιος για το ελληνικό Κοινοβούλιο στις εκλογές του 2004, στο νομό Πρεβέζης, από όπου κατάγεται η οικογένειά του -είναι απόγονος του στρατηγού Θρασύβουλου Τσακαλώτου.
Ο ίδιος σήμερα διατηρεί στην περιοχή σπίτι, φίλους και αρκετά στενούς δεσμούς.
Με τον Αλέξη Τσίπρα δεν είχε συντροφικές σχέσεις από το παρελθόν. Κοινό σημείο είναι ότι και οι δύο προχωρούν στη ζωή με τους νεανικούς έρωτές τους.
Στην Ελλάδα δεν ήρθε μόνος, αλλά με τη Σκωτσέζα σύζυγό του και σύντροφο από τα φοιτητικά του χρόνια, Χέδερ Ντενίζ Γκίμπσον.
Μια γυναίκα, με την οποία τους ενώνουν τα κοινά ενδιαφέροντα γύρω από τη μελέτη της οικονομικής επιστήμης και τα τρία παιδιά που ήρθαν να μεγαλώσουν την οικογένειά τους.
Η λαμπρή οικονομολόγος της Τράπεζας της Ελλάδος
Η σύζυγός του, για την ακρίβεια η συνεργασία της με το ελληνικό δημόσιοστάθηκε η αφορμή να του ασκηθεί ιδιαιτέρως έντονη -αρνητική- κριτική πριν από περίπου δυόμιση χρόνια, όταν δημοσιεύματα υποστήριζαν ότι τίθεται ζήτημα«ηθικής κομψότητας» όταν ο ίδιος είναι στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ -και κορυφαίο μέλος του οικονομικού επιτελείου του- και η γυναίκα του σύμβουλος και συνεργάτης του επικεφαλής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιώργου Προβόπουλου -όπως είχε γραφτεί μάλιστα και λογογράφος του.
Ο ίδιος τότε είχε διαψεύσει ότι η σύζυγός του είναι λογογράφος του Προβόπουλου. «Ούσα υπάλληλος της Τράπεζας της Ελλάδος, καθώς διευθύνει το τμήμα Μελετών, μπορεί κάποιες εισηγήσεις της να απευθύνονται στον κ. Προβόπουλο, αλλά δεν έχει καμία ιδιαίτερη σχέση μαζί του» διευκρίνιζε.
Η Σκωτσέζα κυρία Γκίμπσον, η οποία έχει ένα λαμπρό βιογραφικό και θεωρείται από τις κορυφαία μυαλά στον χώρο της ευρωπαϊκής οικονομίας, προσελήφθη στην Τράπεζα της Ελλάδος την εποχή που διοικητής της ήταν ο Λουκάς Παπαδήμος.
Το γεγονός ότι είχε ξένη υπηκοότητα ήταν μια αφορμή κριτικής στην πρόσληψή της, που όμως υπερκαλύφθηκε από το έντονο ερευνητικό και συγγραφικό της έργο (έχει προχωρήσει σε πλήθος εκδόσεων και αναλύσεων για την ελληνική και την ευρωπαϊκή οικονομία).
Στον κύκλο της χαίρει απόλυτης εκτίμησης, ως ένα εξαιρετικό μυαλό και παράλληλα ένας απλός και γελαστός άνθρωπος. Περισσότερα γι' αυτήν, πέρα από το αμιγώς επιστημονικό αντικείμενό της, δεν έχουν γίνει γνωστά.
Είναι προφανές πως η κυρία Γκίμπσον, πέρα από τις επιστημονικές ανησυχίες, μοιράζεται με τον άντρα της και τους ίδιους χαμηλούς τόνους, τη συνήθεια να κινούνται πίσω από τους προβολείς.
Ο αριστοκράτης που μοιράζει εισιτήρια στα Φεστιβάλ
Οι λεπτομέρειες για την οικογενειακή ζωή του είναι άγνωστες, τα media που ασχολούνται με το αποκαλούμενο life style ουδέποτε δημοσίευσαν στοιχεία ή φωτογραφίες από τα παιδιά του ή τα σπίτια του στην Κηφισιά. Δεν ξέρουμε πώς ζει και πώς διασκεδάζει, όταν δεν εκπονεί κάποια περίπλοκη οικονομική μελέτη -ή δεν τρέχει στην Ευρώπη για να διαπραγματευτεί τα οικονομικά της χώρας.
Ξέρουμε ωστόσο το πόθεν έσχες του που είχε σταθεί αφορμή για άλλη μια περίοδο έντονης κριτικής σε βάρος του και σε βάρος του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς του είχε δοθεί ο τίτλος του «αριστερού αριστοκράτη».
Το θέμα είχε προκύψει στο τέλος του 2013, όταν το πόθεν έσχες του γινόταν αντικείμενο πρωτοσέλιδων δημοσιευμάτων λόγω των υψηλών επενδύσεων σε επενδυτικές εταιρείες όπως η BlackRock ή η JP Morgan.
Είχε απαντήσει, διευκρινίζοντας ότι πρόκειται για πατρική περιουσία, επενδύσεις του πατέρα του, Στέφανου, στις οποίες ο ίδιος ήταν απλώς συνδικαιούχος.
Οπως είχε αποκαλυφθεί τότε, τα περιουσιακά του στοιχεία περιλάμβαναν επίσης δύο σπίτια στην Κηφισιά, ένα γραφείο στην Αθήνα κι ακόμα ένα σπίτι στην Πρέβεζα.
Από εκεί και πέρα τα προσωπικά του ετήσια εισοδήματα ήταν ανάλογα ενός δραστήριου Ακαδημαϊκού και τουλάχιστον τα μισά -ή ακόμα και το ένα τρίτο- από όσα δήλωνε η -διευθύντρια στο τμήμα Ερευνών στην ΤτΕ- σύζυγός του.
Τα χρήματα, προφανώς, δεν έχουν λείψει ποτέ από τη ζωή του Ευκλείδη Τσακαλώτου. Ωστόσο, μια από τις χαρακτηριστικές ιστορίες, που τον συνοδεύουν λέει ότι από τότε που μπήκε στον Συνασπισμό και στον ΣΥΡΙΖΑ, συνήθιζε να πηγαίνει στα Φεστιβάλ Νεολαίας του κόμματος, και να κάθεται στο ταμείο ή να μοιράζει χαρτάκια προτεραιότητας στις ουρές για τα σουβλάκια...
Πηγή: thetoc.gr