Τοπικά νέα

Eκκλησία Κρήτης: Συνεδρίασε η Επαρχιακή Σύνοδος-Στο επίκεντρο η υγεία του Ειρηναίου

19 October, 2021 ΤΟΠΙΚΑ ΝΕΑΑΡΘΡΑ

Eκκλησία Κρήτης: Συνεδρίασε η Επαρχιακή Σύνοδος-Στο επίκεντρο η υγεία του Ειρηναίου

Θυελλώδης ήταν συνεδρίαση της Επαρχιακής Συνόδου της Εκκλησίας Κρήτης που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 18 Οκτωβρίου αναφορικά με την ενεργοποίηση ή μη των όσων ορίζονται στην παράγραφο 2 του άρθρου 39 του Καταστατικού Χάρτη της Εκκλησίας Κρήτης. Αυτό που αποφασίστηκε τελικά ομόφωνα ήταν ο ορισμός τριμελούς επιτροπής ιατρών εγνωσμένου κύρους, οι οποίοι θα αποφανθούν για το αν ο Αρχιεπίσκοπος Κρήτης Ειρηναίος δύναται να ασκήσει τα καθήκοντά του.

18 ώρες πριν

Η εν λόγω εξέλιξη έλαβε χώρα παρά τα όσα διαρρέονταν το αμέσως προηγούμενο διάστημα περί ιατρικών γνωμοδοτήσεων που θα παρουσιάζονταν χθες, και οι οποίες θα οδηγούσαν στην απομάκρυνση του Αρχιεπισκόπου και στον ορισμό τοποτηρητή του Αρχιεπισκοπικού Θρόνου, τον οποίο ως αρχαιότερος θα αναλάμβανε ο Μητροπολίτης Λάμπης και Σφακίων Ειρηναίος, δρομολογώντας με τον τρόπο αυτό τη διαδικασία εκλογής νέου Αρχιεπισκόπου με την κατάρτιση τριπρόσωπου για τη διαδοχή.

Στο χθεσινό ανακοινωθέν της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου της Εκκλησίας Κρήτης έγινε αναφορά στα όσα προβλέπονται στο άρθρο 39, παράγραφος 2 του Καταστατικού Χάρτη της Εκκλησίας Κρήτης για τη σύσταση τέτοιας ιατρικής επιτροπής. Αναφορά έγινε ακόμη και στο ότι η εν λόγω απόφαση έλαβε την ευλογία, την έγκριση και τη συγκατάθεση του Οικουμενικού Πατριάρχη. Αξίζει να σημειωθεί ότι, κατά τις τελευταίες διαρροές περί αντικατάστασης του Αρχιεπισκόπου Ειρηναίου, δε γινόταν κάποια αναφορά στον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο.

Τι αποφασίστηκε

Ειδικότερα, η ανακοίνωση αναφέρει: «Η Ιερά Επαρχιακή Σύνοδος της Εκκλησίας Κρήτης συνήλθε σήμερα Δευτέρα 18 Οκτωβρίου 2021 (σ.σ. χθες) σε Συνοδική Συνεδρία, με μοναδικό θέμα ημερήσιας διάταξης τη συζήτηση και λήψη απόφασης για ενεργοποίηση ή μη των όσων ορίζονται στο άρθρο 39, παράγραφος 2, του Ν. 4149/1961 «Περί Καταστατικού Χάρτου της εν Κρήτη Ορθοδόξου Εκκλησίας», ως προς το πρόσωπο του Σεβασμιότατου Αρχιεπισκόπου Κρήτης κ.κ. Ειρηναίου, προέδρου της Ιεράς Επαρχιακής μας Συνόδου, εξαιτίας των χρόνιων σοβαρών προβλημάτων της υγείας του.

Η Ιερά Επαρχιακή Σύνοδος αναγνωρίζει και τιμά στο ακέραιο το πρόσωπο, την προσφορά και το έργο του Σεβασμιότατου προέδρου της κ. Ειρηναίου, ως Ποιμένα και Πρωθιεράρχη της Εκκλησίας Κρήτης. Θεωρεί όμως ότι οι αναφερθείσες συγκυρίες και τα μη αναστρέψιμα μέχρι τώρα δεδομένα της υγείας του οδηγούν ομόφωνα την Ιερά Σύνοδο να επιληφθεί για το θέμα αυτό.

Η Ιερά Σύνοδος, με βάση το παραπάνω άρθρο του Καταστατικού Χάρτη, αποφάσισε να ορίσει τρεις (3) ιατρούς εγνωσμένου κύρους, οι οποίοι θα αποφανθούν για τα κατά νόμον περαιτέρω προβλεπόμενα.

Η ομόφωνη απόφαση της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου της Εκκλησίας Κρήτης έλαβε και την ευλογία, την έγκριση και τη συγκατάθεση της Αυτού Θειοτάτης Παναγιότητος του Οικουμενικού μας Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου».

Αντιδράσεις

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «ΝΚ», η συνεδρίαση της Επαρχιακής Συνόδου τη Δευτέρα, 18 Οκτωβρίου ήταν θυελλώδης, καθώς υπήρξαν ιεράρχες, που - επιβεβαιώνοντας το χθεσινό δημοσίευμα της εφημερίδας - έκαναν λόγο για «βεβιασμένη» «κούρσα» διαδοχής ενώ ο Αρχιεπίσκοπος Ειρηναίος βρίσκεται εν ζωή. Οι συγκεκριμένοι ιεράρχες επισήμαναν ακόμη ότι είναι ανάγκη να υπάρξει μια ανθρώπινη προσέγγιση του όλου ζητήματος σχετικά με την κατάσταση της υγείας του Αρχιεπισκόπου Κρήτης και ότι, στην τελική, την απόφαση για το αν θα έχουμε «κένωση» ή όχι της αρχιεπισκοπικής θέσης τη λαμβάνει η Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου και όχι η Τοπική Σύνοδος.

Εξάλλου, φαίνεται ότι υπήρξε αντίδραση του Οικουμενικού Θρόνου αναφορικά με τις μεθοδεύσεις και τις διαρροές που έλαβαν χώρα το προηγούμενο διάστημα, προκειμένου μέσω της επίκλησης ιατρικών λόγων αδυναμίας (πρακτική που ακολουθεί η Εκκλησία της Ελλάδος) να απομακρυνθεί ο Ειρηναίος από τον Αρχιεπισκοπικό Θρόνο.

Είναι χαρακτηριστικό ότι τη Δευτέρα υπήρξαν νέες διαρροές από τους ίδιους κύκλους, οι οποίες έκαναν λόγο για παρουσία γιατρών στην Ιερά Επαρχιακή Σύνοδο. Ωστόσο, είναι άξιο απορίας το από ποιους άραγε θα είχαν κληθεί οι εν λόγω γιατροί (κάποιοι εκ των οποίων, σύμφωνα με τις διαρροές, αρνούνταν, μάλιστα, να συμμετάσχουν), αφού η απόφαση περί ορισμού τριμελούς επιτροπής γιατρών ελήφθη μόλις χθες.

Λάθος ερμηνεία

Πάντως, καλά γνωρίζοντες το Εκκλησιαστικό Δίκαιο, το Καταστατικό της Εκκλησίας Κρήτης και τους Ιερούς Κανόνες, μετά το χθεσινό επίσημο ανακοινωθέν της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου σχολίαζαν με νόημα ότι «είναι σωστή περιγραφή του άρθρου 39, παράγραφος 2 για τη συγκρότηση τριμελούς ιατρικής επιτροπής, η οποία, αν αποφανθεί αδυναμία για λόγους υγείας, η Επαρχιακή Σύνοδος μπορεί να απομακρύνει έναν αρχιερέα, έναν Μητροπολίτη δηλαδή, εφόσον εκείνος δεν παραιτείται.

Ωστόσο, αυτό αφορά σε «αρχιερέα τινά», καθόσον αυτόν τον έχει εκλέξει η Ιερά Επαρχιακή Σύνοδος της Εκκλησίας Κρήτης. Ο Αρχιεπίσκοπος όμως δεν είναι «αρχιερεύς τις», αλλά ο προκαθήμενος, τον οποίο εξέλεξε η Αγία και Ιερά Σύνοδος στο Φανάρι. Συνεπώς η Αγία και Ιερά Σύνοδος είναι αυτή που αποφασίζει για την τύχη του και όχι “τινές αρχιερείς” μιας Επαρχιακής Συνόδου.

Ωστόσο, οι τοπικοί ιεράρχες, παρότι γνωρίζουν ότι το άρθρο 39, παράγραφος 2 μιλάει για τους αρχιερείς και όχι για τον προκαθήμενο, προχωρούν σε μια «παρακινδυνευμένη» ερμηνεία του συγκεκριμένου άρθρου, θεωρώντας ότι ο προκαθήμενος της Εκκλησίας Κρήτης είναι και αρχιερέας, και άρα μπορούν να συστήσουν τριμελή επιτροπή γιατρών για να αποφανθεί για την υγεία του».

Έτσι, παρότι το χθεσινό ανακοινωθέν κάνει λόγο, εν κατακλείδι, για ευλογία, έγκριση και συγκατάθεση του Οικουμενικού Πατριάρχη, είναι προφανές ότι αυτή δόθηκε ως προς το να συνταχθεί ιατρικό πόρισμα αναφορικά με την πορεία της υγείας του Αρχιεπισκόπου και μόνο, αφού η οποία απόφαση για τον Αρχιεπίσκοπο Κρήτης θα ληφθεί από τη Σύνοδο του Οικουμενικού Πατριαρχείου και όχι από τη Σύνοδο Εκκλησίας Κρήτης.

Κάποιοι, μάλιστα, διατυπώνουν το ερώτημα για το αν η συγκατάθεση του Πατριάρχη ήταν αυτοπρόσωπη, με δεδομένο ότι ο ίδιος βρίσκεται διαρκώς σε αποστολές εκτός Οικουμενικού Πατριαρχείου και σε προετοιμασία ενός κρίσιμου για τον Οικουμενικό Θρόνο ταξιδιού στις ΗΠΑ.

Σε κάθε περίπτωση δεν αποκλείεται τελικά - και ανεξάρτητα από την πορεία, την ταχύτητα αλλά και τη σύνταξη του ιατρικού πορίσματος για την υγεία του Αρχιεπισκόπου Κρήτης - όλο αυτό το κλίμα των σεναρίων και των διαρροών (πολλές φορές αντικρουόμενων μεταξύ τους), με κατάληξη το χθεσινό ομόφωνο ανακοινωθέν της Επαρχιακής Συνόδου Κρήτης, να αποσκοπεί στην ένταση πίεσης προς τον Αρχιεπίσκοπο Κρήτης.

Ωστόσο, ο κ.κ. Ειρηναίος έχει απόλυτη αντίληψη και διαύγεια για το τι συζητείται, ώστε «από εμφανιζόμενος ως μέρος του προβλήματος» να δώσει μόνος του τη «λύση» υποβάλλοντας την παραίτησή του από τα καθήκοντα του Αρχιεπισκόπου, ιδίως μετά τη σπουδή που επέδειξε τμήμα των ιεραρχών να δρομολογήσει τάχιστα τις διαδικασίες διαδοχής του.

Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες της «ΝΚ», ακόμη κι αν με συμφωνία συνταχθεί το πόρισμα της τριμελούς των γιατρών, θεωρητικά και τις αμέσως προσεχείς ημέρες, αυτό θα υποβληθεί στην Τοπική Σύνοδο, η οποία θα αποφανθεί αν θα πρέπει να σταλεί στο Οικουμενικό Πατριαρχείο για τη λήψη των όποιων τελικών αποφάσεων. Με δεδομένο αυτό, ο Οικουμενικός Πατριάρχης και η Σύνοδος του Φαναρίου δεν πρόκειται, όποια κι αν είναι η απόφασή της, να συγκληθούν πριν τα τέλη Οκτωβρίου, οπότε και επιστρέφει από τις ΗΠΑ ο Οικουμενικός Πατριάρχης. Ακόμη πιθανότερο η σύγκληση να γίνει περί τα τέλη Νοεμβρίου, μετά από ένα ακόμα ταξίδι του Οικουμενικού Πατριάρχη σε Αθήνα και Άγιο Όρος. Σε αυτή την περίπτωση, αν δρομολογηθούν εξελίξεις διαδοχής, νέος Αρχιεπίσκοπος Κρήτης - εφόσον προκύψει οριστικά τέτοιο θέμα - νωρίτερα από την έλευση του 2022 δεν αναμένεται.

Τι προβλέπει ο Καταστατικός Χάρτης

Ο Καταστατικός Χάρτης της Εκκλησίας της Κρήτης, αναφορικά με την εμπλοκή γιατρών, οι οποίοι θα διαπιστώσουν αδυναμία καθηκόντων του υφιστάμενου Αρχιερέα, στο άρθρο 39 προβλέπει:

«Αρχιερεύς διά χρονίαν νόσον ή γήρας, μη δυνάμενος να επιτελή τα ποιμαντορικά αυτού καθήκοντα ως ταύτα ορίζουσιν οι Ιεροί Κανόνες και οι Νόμοι του Κράτους, υποβάλλει τη Ιερά Συνόδω έγγραφον κανονικήν παραίτησιν εφ' ης αποφαίνεται αύτη.

Η Ιερά Σύνοδος Κρήτης δύναται και αυτεπαγγέλτως να αποφανθή περί της διά νόσον ή γήρας διαρκούς ανικανότητος και απαλλαγής εκ των καθηκόντων του Αρχιερέως τινός, μετά προτέραν ένορκον πιστοποίησιν τριών ιατρών ενώπιον του αρμοδίου προέδρου των Πρωτοδικών».

Σύμφωνα, όμως, με το Κανονικό Δίκαιο των Αυτοκεφάλων Εκκλησιών και τον Καταστατικό Χάρτη της Εκκλησίας της Κρήτης, η οποία απευθύνεται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, αξίζει να σημειωθεί πως στο επίμαχο άρθρο 39 ο «Αρχιερεύς διά χρονίαν νόσον ή γήρας μη δυνάμενος να επιτελή τα ποιμαντορικά αυτού καθήκοντα [...] η Ιερά Σύνοδος Κρήτης δύναται και αυτεπαγγέλτως να αποφανθή περί της διά νόσον ή γήρας διαρκούς ανικανότητος και απαλλαγής εκ των καθηκόντων του Αρχιερέως τινός [...]».