Τοπικά νέα

«Έφυγε» ο Γιώργος Καλομοίρης και σιγησε η λύρα του (βιντεο)

26 February, 2019 ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣΑΡΘΡΑ

«Έφυγε» ο Γιώργος Καλομοίρης και σιγησε η λύρα του (βιντεο)

Έφυγε από τη ζωή τα ξημερώματα σε ηλικία 88 ετών ένας από τους πιο γνωστούς λυράρηδες της Κρήτης, ο Γιώργος Καλομοίρης, ή "Γιωργαντός"

Γεννήθηκε στ’ Ανώγεια το 1931. Τα πρώτα βήματα στη μουσική, έγιναν από μικρό παιδί, στο Περαχώρι, εκεί που όλοι οι μερακλήδες του χωριού, στην παρέα τους έπαιρναν μαζί και τους πιτσιρικάδες λυράρηδες, για να συμμετέχουνε και αυτοί, σε κείνη την πανδαισία της αντιστοίχισης των συναισθημάτων.

Ο Στραβός (Πασπαράκης Μανώλης), ο Κουρκούτης (Μανουράς Γιώργης), ο Κίτρος (Ξυλούρης Γιώργης) και ο Σωκράτης ο Κοκορδούλης, είναι οι πρώτοι παλιοί λυράρηδες της εποχής που επηρέασαν τον Καλομοίρη το Γιώργη.

Ήταν ο Γιωργαντός μόλις 12 χρονών (!) που έπαιξε για πρώτη φορά λύρα, με τους μερακλήδες σε παρέα. Οι συνθήκες μέσα στην κατοχή, για ένα παιδί μόλις 12 - 13 χρονών, δεν ήταν οι κατάλληλες για να αποδώσει στη θεά Λύρα, αλλά έχοντας δίπλα του, σε όλο το χωριό αυτούς τους αγγέλους μερακλήδες, δεν μπορούσε παρά να επηρεασθεί και να γενεί αποδέκτης, των συναισθημάτων του λαϊκού πολιτισμού και της ευαισθησίας που κουβαλάει ο Ανωγειανός και να διδαχθεί από τους γλεντζέδες, που ανάθρεψαν τόσους και τόσους καλλιτέχνες.
Το πρώτο επαγγελματικό γλέντι έγινε στ’ Ανώγεια το 1948, σ’ ένα γάμο και έπαιξαν μαζί με τον αξέχαστο Νίκο Ξυλούρη, “που σαν κοπέλια ετότεσας μαθαίνανε μαζί τη λύρα”. Ήταν η απαρχή της προοπτικής του καλλιτέχνη, για να ξεπεράσει τα σύνορα του χωριού και άρχισε να κατεβαίνει στο Ηράκλειο, στην Πεδιάδα, στο Μονοφάτσι, στο Ρέθυμνο και σ’ όλη την Κρήτη.
Πρώτος δίσκος, 78 στροφών, το 1958 με το εκπληκτικό συρτό "Έγινες μάγισσα για με" και "Δυστυχισμένος βρίσκομαι", επόμενος δίσκος 78 στροφών "Κυπριωτοπούλα μου" το 1959. Μικρούς δίσκους 45 στροφών έγραψε από το 1958 μέχρι και το 1968 γύρω στους 50.

Ενδεικτικά αναφέρουμε ορισμένα τραγούδια του:"Μ’ άνοιξες στο κορμί πληγές", "Τα δυο σου χέρια να κρατώ", "Τσάκι τσάκι", "Μ’ ένα σου όχι στη ζωή", "Πάει και πάει το σταμνί στη βρύση", "Χριστέ και Παναγία μου", "Βάστα καλό λογαριασμό", "Φιλενάδες", "Ήρθε στη βρύση το νερό" κ.α.
Συνολικά από το 1969, μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του '90 είχε γράψει 21 μεγάλους δίσκους.
Πρώτη φορά παίζει στο Ηράκλειο, στου Χαρίλαου τη ταβέρνα στον Πόρο. Στη συνέχεια έπαιξε στο πρώτο Κρητικό κέντρο του Ηρακλείου στον "Ερωτόκριτο". Ο Γιώργης Καλομοίρης είναι από τους πρώτους λυράρηδες στο Ηράκλειο, που επέβαλαν τη λύρα και γενικότερα την Κρητική Μουσική την δεκαετία των "ονείρων", της "ευαισθησίας", των "τεχνών" και των "γραμμάτων", την δεκαετία του '60.
Στην συνέχεια η Κρήτη της Αθήνας, το 1970 τον "απέσπασε" προσφέροντας για εφτά χρόνια την σφραγίδα του στη Κρητική μουσική, στην Αττική στα Κρητικά κέντρα Κονάκι και Αγρίμια. Επιστρέφει στο Ηράκλειο το 1977, στο Λιμενικό Περίπτερο όπου μέχρι και το 1995, δημιουργεί ένα αξεγόραστο και απλό στέκι των μερακλήδων της Κρητικής Μουσικής, δίπλα στην ώρες - ώρες φουσκοθάλασσα του Κρητικού πελάγους και άλλες στιγμές, στην απαστράπτουσα απο φώς και ηρεμία, απέραντη θάλασσα του Μεγάλου Κάστρου, δίπλα στα κάστρα της αρμύρας και του φωτός, τραγουδώντας τους καημούς και τις λαχτάρες αυτού του τόπου.
Το 1996 μέχρι 1998 επιστρέφει και πάλι στην Αθήνα, για δύο χρόνια στο κέντρο Ζορμπάς.
Ο Γιώργης Καλομοίρης, σε όλη του τη διαδρομή, συνεργάστηκε με κορυφαίους λαγουθιέρηδες και τραγουδιστές μεταξύ άλλων και οι: Φασουλάς Ζαχάρης, Κουμιώτης Γιώργης, Τσαγκαράκης Δημήτρης, Νίκος Μανιάς, Μαρκογιαννάκης Γιάννης, Ξυλούρης Γιάννης, Λαρετζάκης Μανώλης, Μαμαλάκης Στρατής, Καραγιώργης Γιώργης, Λάμπρος Χαριτάκης, Μανώλης Κουμιώτης, Βασίλης Ξυλούρης.