Κόσμος

Εφτά χρόνια στον...γύψο!

mesaralive.gr 21 April, 2016 ΚΟΣΜΟΣ

Πέρασαν κιόλας 49 έτη από την έκρηξη του πραξικοπήματος που έβαλε σε μεγάλους μπελάδες τη χώρα

Συμπληρώθηκαν φέτος 49 χρόνια από την έκρηξη του στρατιωτικού πραξικοπήματος στην Ελλάδα. Αποφράδα μέρα για την Ελλάδα η 21η Απριλίου 1967...

Η λέξη Χούντα έχει μεν ισπανική προέλευση (σημαίνει σύνδεσμος ή γενικότερα διοίκηση) αλλά ο όρος επικράτησε ιστορικά να σημαίνει ομάδες αξιωματικών που συνωμοτούσαν για να καταλάβουν την εξουσία με ένα στρατιωτικό πραξικόπημα.

Τέτοια πραξικοπήματα γίνονταν στην Λατινική Αμερική, αλλά στην Ελλάδα παρόλο που υπάρχει ιστορικό πολλών πραξικοπημάτων ο όρος αναφέρεται αποκλειστικά στην επταετή περίοδο δικτατορίας της Χούντας των Συνταγματαρχών 1967-1974. Σήμερα συμπληρώνονται 48 χρόνια από το πραξικόπημα που εξερράγη την 21η Απριλίου.

Η κυβέρνηση του Κανελλόπουλου (ΕΡΕ) πιάστηκε στον ύπνο. Έχοντας εξασφαλίσει περίπου 100 τεθωρακισμένα στην περιοχή της πρωτεύουσας, οι πραξικοπηματίες κινήθηκαν τα ξημερώματα της 21ης Απριλίου και κατέλαβαν αρχικά το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας . Στη συνέχεια έβαλαν σε εφαρμογή το σχέδιο εκτάκτου ανάγκης του ΝΑΤΟ με κωδικό Σχέδιο Προμηθεύς, με αποτέλεσμα να κινητοποιηθούν όλες οι στρατιωτικές μονάδες της Αττικής. Το συγκεκριμένο σχέδιο προοριζόταν για την αναγκαστική ανάληψη εξουσίας από το στρατό με σκοπό την εξουδετέρωση κομμουνιστικής εξέγερσης, σε περίπτωση που εισέβαλλαν στην Ελλάδα δυνάμεις του Σοβιετικού Στρατού Μεγάλη ήταν η συμβολή του διοικητή του Τάγματος της Σχολής Ευελπίδων Δημήτρη Ιωαννίδη, ο οποίος κινητοποίησε τους σπουδαστές της σχολής.

Ο έμπιστος του βασιλιά αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού, στρατηγός Γ.Σπαντιδάκης,αντικαταστάθηκε από τον Οδυσσέα Αγγελή. Ο Αγγελής κάνοντας χρήση του νέου του αξιώματος έδωσε εντολή στο Γ' Σώμα Στρατού στη Θεσσαλονίκη να εφαρμόσει το Σχέδιο Προμηθεύς σε όλη τη χώρα. Η μοναδική προσπάθεια για να αντιμετωπιστεί εγκαίρως το πραξικόπημα ήταν από την πλευρά κυρίως του υπουργού Δημόσιας Τάξης Γεωργίου Ράλλη ο οποίος προσπάθησε να επικοινωνήσει με τον ταξίαρχο Ορέστη Βιδάλη για να κινητοποιήσει το Γ' Σώμα Στρατού(Θεσσαλονίκη). Δυστυχώς δεν πρόλαβε, αφού το σχέδιο Προμηθεύς είχε ήδη τεθεί σε εφαρμογή με αποτέλεσμα ο ταξίαρχος Βιδάλης να μην λάβει ποτέ το σήμα του Ράλλη.

Τι είχαν σχεδιάσει…

Για το πραξικόπημα τότε γράφτηκαν και ειπώθηκαν πολλά. Ότι οι Αμερικάνοι και οι Βρετανοί το υποκίνησαν. Αλλά ήταν έτσι; Ή στην πραγματικότητα κάτι άλλο είχαν ετοιμάσει;

Τα αρχεία του Φόρεϊν Όφις που άνοιξαν για τις κρίσιμες χρονιές 1967-68 παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον, αλλά όχι και μεγάλες εκπλήξεις. Οι Βρετανοί δεν είχαν την παραμικρή υπόνοια ότι οι Παπαδόπουλος και Σία ετοίμαζαν πραξικόπημα. Μάλιστα, σε ορισμένες περιπτώσεις στην αρχή, άλλοτε μίλαγαν για «πραξικόπημα» και άλλοτε για «επανάσταση». Οι Αμερικανοί κι αυτοί δεν είχαν ιδέα, αν και η CIA περίμενε ένα «άλλο» κίνημα, προφανώς των στρατηγών. Η πρώτη αντίδραση των Βρετανών ήταν να μάθουν ποιοι είναι οι πραξικοπηματίες και ποια η αντίδραση του Κωνσταντίνου. Ήταν σε δύσκολη θέση και με τα χέρια δεμένα. Ο ταγματάρχης Αρναούτης ήταν υπό κράτηση και ο πολιτικός του σύμβουλος κ. Μπίτσιος, ήταν άφαντος. Οι φήμες έδιναν και έπαιρναν. Ο Ιππόδρομος του Φαλήρου ήταν γεμάτος, αλλά σταδιακά άδειασε και οι πολιτικοί κρατούμενοι μεταφέρθηκαν στην Γιάρο ή την Λέρο.

Ο Ανδρέας Παπανδρέου απασχολούσε ξεχωριστά τους Βρετανούς, ιδιαίτερα μετά την αποφυλάκισή του, «τι θα κάνουμε αν τυχόν έρθει στην Βρετανία και ζητήσει πολιτικό άσυλο;». Μάλιστα έφθασαν μέχρι του σημείου να ρωτήσουν τον πρόεδρο Λίντον Τζόνσον αν τον ήθελε, αλλά εκείνος αρνήθηκε λέγοντας: «Ευχαριστώ, όχι. Έχω ήδη αρκετούς διανοούμενους». Ακολούθησαν αλλεπάλληλες συναντήσεις με τον Κωνσταντίνο και με στελέχη της Χούντας και Παπαδόπουλο και όλοι τούς διαβεβαίωσαν ότι σκοπός τους είναι η αποτροπή του «Κομμουνιστικού Κινδύνου» και πως μετά θα αποσύρονταν, αφού προηγουμένως θα απέκλειαν τα «επικίνδυνα στοιχεία».

Πιο ευθείς αποδείχθηκαν οι Αμερικανοί, που προειδοποίησαν το καθεστώς, ότι ο δρόμος που έχουν πάρει δεν οδηγεί σε εξομάλυνση. Λίγο αργότερα και το Φόρεϊν Όφις, ύστερα από αρκετές συναντήσεις με την ηγεσία και ιδίως με τον υπουργό Εξωτερικών Παναγιώτη Πιπινέλη, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι «αυτοί έχουν εδραιωθεί και δεν έχουν την παραμικρή διάθεση να μετακινηθούν». Αλλά η κυβέρνηση του Χάρολντ Ουίλσον αντιμετώπιζε εσωτερική αντιπολίτευση από τους αριστερούς του Εργατικού Κόμματος και φίλους της Ελλάδας, όπως τον Μάικλ Φουτ και τον Τόνι Μπεν, καθώς και από τον κόσμο της τέχνης και κυρίως από τους γνωστούς αριστερούς ηθοποιούς που ήσαν και φίλοι της Μελίνας Μερκούρη, την οποία λάτρευαν στην Βρετανία. Η Μελίνα Μερκούρη , στις 21 Απριλίου 1968 είχε μιλήσει στην μεγάλη συγκέντρωση στην Τραφάλγκαρ Σκουέρ και είχε γίνει στην Βρετανία το σύμβολο στην κίνηση για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα. Από την άλλη μεριά, οι Βρετανοί δεν ήθελαν να χάσουν την παραγγελία για τις φρεγάτες και οι βιομηχανίες πίεζαν. Τελικά, στο δίλημμα για την αναγνώριση ή μη αναγνώριση του καθεστώτος, η βρετανική κυβέρνηση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ήταν αναγκασμένη να κάνει την αναγνώριση, αφού de facto το νέος καθεστώς είχε τον απόλυτο έλεγχο στην χώρα, είτε αυτό άρεσε στην βρετανική κυβέρνηση είτε όχι.

Το χρονικό…

00:01 Ο ταξίαρχος Στυλιανός Παττακός, επικεφαλής του Κέντρου Εκπαίδευσης του Τεθωρακισμένου Ιππικού, καλεί τον Συνταγματάρχη (Τεθωρακισμένων) Κωνσταντίνο Μαυροειδή και τον Αξιωματικό Ασφαλείας (Τεθωρακισμένων) Ηλία Θεοδωρόπουλο στο γραφείο του και τους διατάζει να κινητοποιήσουν το στρατόπεδο σύμφωνα με το σχέδιο “Προμηθέας”.

01:19-01:35: Ο Παττακός ανακοινώνει στους κατώτερους του πως :"Οι Ένοπλες Δυνάμεις της Πατρίδας μας αποφάσισαν να βάλουν τέλος στο χάος".

01:36 : Ο Παττακός επιστρέφει στο γραφείο του, απ'όπου δίνει εντολές στους κατώτερους αξιωματικούς.

01:45 Ο Συνταγματάρχης Παπαδόπουλος και ο Αντισυνταγματάρχης Ρουφογάλης επισκέπτονται τον Παττακό.

02:00 Τα τανκ εγκαταλείπουν το στρατόπεδο. Ο Συνταγματάρχης Μακαρέζος, εντός του πρώτου τανκ, κατευθύνεται προς το Υπουργείο Εθνικής Αμύνης. Ο Συνταγματάρχης Ιωάννης Λαδάς διατάζει τη Στρατιωτική Αστυνομία να συλλάβει κάποιους πολιτικούς και στρατιωτικό προσωπικό. Όλες οι μονάδες στη μητροπολιτική Αθήνα κινητοποιούνται σύμφωνα με το σχέδιο “Προμηθέας”.

02:20 Ο Ταξίαρχος Παττακός, ο Συνταγματάρχης Παπαδόπουλος, ο Συνταγματάρχης Τσιλιόπουλος και ο Συνταγματάρχης Ρουφογάλης συναντώνται με τον Αρχηγό του Στρατού. Ο Στρατηγός Σπαντιδακης ανακοινώνει: "Από εδώ και πέρα αναλαμβάνω την ηγεσία της Επανάστασης". Το Παλάτι, τα κυβερνητικά κτίρια, η Βουλή, το κτίριο της δημόσιας τηλεόρασης και ραδιοφώνου είναι κάτω από τον έλεγχο της "Επανάστασης". Όλες οι τηλεφωνικές γραμμές κόβονται.

03:30 Το κέντρο της Αθήνας είναι κάτω από τον έλεγχο της στρατιωτικής χούντας.

ΠΗΓΗ: cretalive.gr