Αρθρογραφία

Δημοσκόπηση-”καμπανάκι” για την κυβέρνηση ενόψει ευρωκάλπης

22 March, 2024 ΑΡΘΡΑ

Δημοσκόπηση-”καμπανάκι” για την κυβέρνηση ενόψει ευρωκάλπης

Σε σημείο καμπής δείχνει να βρίσκεται η κυβέρνηση της ΝΔ και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.

Στη δημοσκόπηση της Metron Analysis για λογαριασμό του MEGA για πρώτη φορά με τόσο έντονο τρόπο αποτυπώνεται αύξηση της δυσαρέσκειας για κυβερνητικές επιλογές σε συνδυασμό με υποχώρηση και της δημοτικότητας του πρωθυπουργού αλλά και της πρόθεσης ψήφου υπέρ της κυβερνητικής παράταξης, την ώρα που ενισχύονται κόμματα της αντιπολίτευσης.

Η Νέα Δημοκρατία διατηρεί το προβάδισμά της έναντι του ΣΥΡΙΖΑ, που περνάει ξανά στη θέση της δημοσκοπικής αξιωματικής αντιπολίτευσης, όμως καταγράφεται υποχώρηση της κυβερνητικής παράταξης σχεδόν 4% στην πρόθεση ψήφου και 5% στην εκτίμηση ψήφου.

Η κοινωνία δείχνει δυσαρεστημένη από σημαντικές πλευρές της κυβερνητικής πολιτικής, ενώ καταδικάζει την καθυστέρηση στην απόδοση ευθυνών για τα Τέμπη. Επίσης, μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου για τα παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων αυτή τη φορά καταγράφεται πλειοψηφική απόρριψη της συγκεκριμένης ρύθμισης.

Την ίδια στιγμή η κρίση εμπιστοσύνης στη δυνατότητα να υπάρξει εναλλακτική αποτυπώνεται στο ότι επίσης για πρώτη φορά ο «Κανένας» γίνεται ο δημοφιλέστερος πρωθυπουργός.

Τόσο η υποχώρηση της εκλογικής επιρροής της κυβέρνησης, όσο και της δημοτικότητας του πρωθυπουργού, όπως και των θετικών αξιολογήσεων για το κυβερνητικό έργο, σημαίνουν ότι αυτή τη στιγμή η πολιτική και κοινωνική «βάση» της κυβέρνησης, δηλαδή αυτά τα τμήματα της κοινωνίας που εκτιμούσαν ότι τα πράγματα πάνε γενικά θετικά, έδιναν «καλή βαθμολογία» στην κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό και εξέφραζαν πρόθεση ψήφου υπέρ της ΝΔ, αυτή τη στιγμή εμφανίζει την πρώτη σημαντική μείωση.

Όλα αυτά εξηγούν γιατί μπορούμε να μιλάμε για ένα σημείο καμπής. Γιατί αν αυτές οι τάσεις συνεχιστούν και σε επόμενες μετρήσεις, τότε είναι σαφές ότι ο κύκλος της κυβερνητικής «παντοδυναμίας» – κυρίως ελλείψει αντιπάλου…- κλείνει και περνάμε σε μια νέα φάση κυβερνητικής φθοράς και υποχώρησης που ανοίγει τον δρόμο για ευρύτερες ανακατατάξεις στο πολιτικό σκηνικό της χώρας.

Αναλυτικά τα ευρήματα της δημοσκόπησης

Όλα αυτά φαίνονται καταρχάς από τον τρόπο που αυξάνεται το ποσοστό όσων απαντούν ότι η χώρα πηγαίνει προς τη λάθος κατεύθυνση που πλέον φτάνει το 66%, ενώ το ποσοστό όσων είναι γενικά ικανοποιημένοι από την κατάσταση υποχωρεί στο 29%.

Ως προς το ποια προβλήματα θεωρούν οι πολίτες σημαντικότερα, κυριαρχούν αυτά που έχουν να κάνουν με την οικονομία, με τους πολιτες να αναφέρουν πρώτα από όλα την ακρίβεια και την οικονομία, ενώ ενδιαφέρον έχει ότι ανεβαίνει και η επίκληση της κρίσης θεσμών ως προβλήματος.

Οι «κόκκινες κάρτες» των πολιτών απέναντι στην κυβέρνηση, δηλαδή οι τομείς όπου έχει τις χειρότερες επιδόσεις είναι η εγκληματικότητα, η αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών, η αντιμετώπιση της διαφθοράς και η αντιμετώπιση του πληθωρισμού. Τους πιο καλούς βαθμούς τους παίρνει η κυβέρνηση στην προσέλκυση του τουρισμού, στον ψηφιακό μετασχηματισμό του κράτους, στην αμυντική θωράκιση της χώρας και στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Όμως, σημασία έχει και σε ποιους τομείς η αξιολόγηση της κυβέρνησης έχει τη μεγαλύτερη πτώση. Αυτοί αφορούν την προστασία των ατομικών δικαιωμάτων, τις υποδομές, τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, στην εξωτερική πολιτική και στην αμυντική θωράκιση. Δηλαδή, οι μεγαλύτερες υποχωρήσεις αφορούν και τομείς όπου η κυβέρνηση εξακολουθεί να έχει σχετικά θετική «βαθμολογία».

Δύο τομείς έχουν ενδιαφέρον μια που είναι από αυτούς όπου η κυβέρνηση έχει αρνητική αποτίμηση. Από τη μία, ο πληθωρισμός όπου παραμένουν σταθερά υψηλές στο 72% και από την άλλη το ζήτημα της εγκληματικότητας που σε σχέση με την προηγούμενη μέτρηση έχουμε άνοδο των αρνητικών γνωμών από το 73% στο 77%.

Όλα αυτά αποτυπώνονται και σε μια συνολικά αρνητική γνώμη για την κυβέρνηση. Οι θετικές γνώμες για την κυβέρνηση υποχωρούν από το 35% τον Φεβρουάριο σε 30% τον Μάρτιο, όταν τον Νοέμβριο ήταν στο 39%. Αυτό αποτυπώνει εντεινόμενη δυσαρέσκεια για το κυβερνητικό έργο, παρότι βέβαια αυτό δεν το καρπώνεται η αξιωματική αντιπολίτευση που έχει χαμηλές θετικές γνώμες στο 10%

Η υποχώρηση των θετικών αξιολογήσεων για την κυβέρνηση, επεκτείνεται και στην υποχώρηση των θετικών αξιολογήσεων για τον πρωθυπουργό που υποχωρεί από το 40% στο 34%, έστω και εάν οι θετικές αξιολογήσεις για τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν ξεπερνούν το 17%

Ως προς τον γενικό δείκτη οικονομικής εμπιστοσύνης, δηλαδή τον μέσο όσο του ισοζυγίου της αξιολόγησης της σημερινής οικονομικής κατάστασης της χώρας (θετικά-αρνητικά) και του ισοζυγίου της πρόβλεψης για την οικονομία (θα καλυτερέψει – θα χειροτερέψει).

Κατά των παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων η πλειοψηφία των ερωτηθέντων

Η δημοσκόπηση αποτυπώνει και μια αύξηση των αρνητικών γνωμών για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, όπου το 53 % τοποθετείται αρνητικά και μόνο το 42% τοποθετείται θετικά. Έχει ενδιαφέρον ότι οι αρνητικές γνώμες αυξήθηκαν μετά την ψήφιση του νόμου, πράγμα που σημαίνει ότι η εκτεταμένη συζήτηση της συγκεκριμένης μεταρρύθμισης τις μέρες της ψήφισης οδήγησε στο να αυξηθούν οι αρνητικές γνώμες.

Ως προς το συγκεκριμένο θέμα αποτυπώνεται μια σαφής γενεαλογική διαφορά. Υπέρ των ιδιωτικών πανεπιστημίων, με τη μορφή παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων, είναι κυρίως οι μεγάλες ηλικίες, άνω των 60, ενώ οι τόσο η Generation Z όσο και οι Millenials έχουν αρνητική τοποθέτηση. Αντίστοιχα, η υψηλότερη απόρριψη είναι στην κοινωνική/επαγγελματική κατηγορία των σπουδαστών/φοιτητών, ενώ κατά είναι οι μισθωτοί του δημοσίου, οι γεωργοί / κτηνοτρόφοι, οι μισθωτικοί του ιδιωτικού, αλλά οριακά ακόμη και οι ελεύθεροι επαγγελματίες.

Η σχετική αυτή μεταστροφή έχει ιδιαίτερη σημασία μια που αποτέλεσε κατεξοχήν «εμβληματική μεταρρύθμιση» για την κυβέρνηση.

«Δεν έχει υπάρξει πρόοδος στην απόδοση ευθυνών για το δυστύχημα των Τεμπών»

Όμως, και για το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη διάχυτη είναι η αίσθηση στην κοινωνία ότι ούτε το δικαστικό, ούτε το πολιτικό σύστημα έχει κινηθεί αποτελεσματικά για την απόδοση ευθυνών. Αυτό το πιστεύει το 88% των ερωτηθέντων, με τις αρνητικές γνώμες να αυξάνονται όσο πηγαίνουμε αριστερότερα της κεντροδεξιάς (όπου επίσης το ποσοστό είναι 75%) αλλά και σε όσους δηλώνουν «δεξιοί».

Μικρή αύξηση του ενδιαφέροντος για τις εκλογές, οι πολίτες προτιμούν την αυτοπρόσωπη συμμετοχή, η νεολαία συμπάθησε την επιστολική ψήφο

Ως προς το ενδιαφέρον για τις επερχόμενες εκλογές καταγράφεται μια μικρή αύξηση του ενδιαφέροντος και ρητής πρόθεσης συμμετοχής, ενώ οι πολίτες προκρίνουν την αυτοπρόσωπη παρουσία αντί για την επιστολική ψήφο (9%). Όμως, η ηλικιακή κατηγορία που αγκαλιάζει την νέα εκλογική πρακτική είναι κατεξοχήν η GenZ.

Πρωτιά του «Κανένα» ως καταλληλότερου πρωθυπουργού

Στις δημοτικότητες των πολιτικών αρχηγών, αυτή τη φορά πιο δημοφιλής πολιτικός (με βάση τις θετικές γνώμες) φαίνεται να είναι ο Δημήτρης Κουτσούμπας με 41%, ξεπερνώντας τον πρωθυπουργό καθώς ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει 39%. Ακολουθεί η Ζωή Κωνσταντοπούλου με 34%, ο Νίκος Ανδρουλάκης με 32%, και μετά ο Στέφανος Κασσελάκης με 26%.

Ενδιαφέρον έχει ότι ο Δημήτρης Κουτσούμπας κατορθώνει να προηγείται τόσο σε όσους δηλώνουν Αριστεροί αλλά και στους Κεντροαριστερούς, ενώ ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει την υψηλότερη δημοτικότητα από όσους δηλώνουν κεντρώοι και δεξιότεροι. Ο Νίκος Ανδρουλάκης δείχνει να είναι δεύτερος ακόμη και στους κεντροαριστερούς, όπου όμως έχει και το υψηλότερο ποσοστό του και ο Στέφανος Κασσελάκης.

Όλα αυτά συγκεφαλαιώνονται και σε μια ανατροπή των συσχετισμών ως προς το ερώτημα για τον καταλληλότερο πρωθυπουργό. Μέχρι τώρα είχαμε μια σταθερή πρωτιά του Κυριάκου Μητσοτάκη και τον «Κανένα» ως ανερχόμενη δύναμη. Πλέον, ο «Κανένας» προηγείται στις προτιμήσεις των πολιτών.

Πρώτη καταγραφή μεγάλης εκλογικής φθοράς της κυβέρνησης

Η δημοσκόπηση αυτή είναι η πρώτη που αποτυπώνει μια σημαντική εκλογική φθορά της κυβέρνησης, αμφισβητώντας έτσι το «αφήγημα» μιας ηγεμονικής θέσης με το οποίο πορεύεται η Νέα Δημοκρατία.

Αυτό φαίνεται πρώτα από όλα από το γεγονός ότι η ΝΔ υποχωρεί στη δεύτερη θέση ως προς τα όρια εκλογικής επιρροής, δηλαδή την ερώτηση για το ποιο κόμμα κάποιος θα μπορούσε να ψηφίσει, ή δεν θα το ψήφιζε ποτέ, πίσω από το ΠΑΣΟΚ, που όμως και αυτό υποχωρεί ελαφρά, ενώ ανεβαίνει κάπως και ο ΣΥΡΙΖΑ.

Ως αποτέλεσμα στην ερώτηση για την πρόθεση ψήφου η ΝΔ έχει μια σαφή υποχώρηση σχεδόν 4%, υποχωρώντας στο 24,6%, με τον ΣΥΡΙΖΑ να ανεβαίνει ελαφρά στο 11,8% και να ανακτά τη δεύτερη θέση και το ΠΑΣΟΚ να υποχωρεί στο 10,2%, ενώ άνοδο καταγράφουν και το ΚΚΕ (7,9%) και η Ελληνική Λύση (7,6%).

Αυτό με τη σειρά του μεταφράζεται στην εκτίμηση ψήφου επίσης σε μια ανάλογη δυναμική με εκτίμηση για υποχώρηση -5% της Νέας Δημοκρατίας, άνοδο +1,8% του ΣΥΡΙΖΑ, υποχώρηση -1,9% του ΠΑΣΟΚ, άνοδο του ΚΚΕ (+1,4%) και της Ελληνικής Λύσης (+1,7%), ενώ η Metron Analysis βλέπει αυτή τη στιγμή και τη Νίκη και την Πλεύση Ελευθερίας και τη Νέα Αριστερά να πιάνουν το 3% όχι όμως το ΜέΡΑ25.

Ως προς τις συσπειρώσεις και μετακινήσεις των ψηφοφόρων, η δημοσκόπηση καταγράφει συσπείρωση της ΝΔ στο 71,1% με απώλειες πρωτίστως προς Ελληνική Λύση ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ, ο ΣΥΡΙΖΑ στο 58,1% με απώλειες προφανώς προς Νέα Αριστερά, ΠΑΣΟΚ και ΚΚΕ. Και το ΠΑΣΟΚ στο 70,4% με απώλειες προς Νέα Δημοκρατία, Νέα Αριστερά και ΣΥΡΙΖΑ.