Οικονομία

ΔΕΘ 2025: Ερχονται φοροελαφρύνσεις με δημογραφικό πρόσημο-τι θα ανακοινώσει ο Μητσοτάκης

imerisia.gr 04 September, 2025 OIKONOMIAΑΡΘΡΑ

ΔΕΘ 2025: Ερχονται φοροελαφρύνσεις με δημογραφικό πρόσημο-τι θα ανακοινώσει ο Μητσοτάκης

Φοροελαφρύνσεις με δημογραφικό πρόσημο θα ανακοινώσει από το βήμα της ΔΕΘ ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, σε μια προσπάθεια δημιουργίας αναχωμάτων στον δημογραφικό «κατήφορο».

Στο πλαίσιο αυτό ψηλά στην ατζέντα της κυβέρνησης είναι η αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης, με τον πρωθυπουργό να αναμένεται να ανακοινώσει νέες πρωτοβουλίες στην κατεύθυνση αύξησης του διαθέσιμου αποθέματος ακινήτων προς ενοικίαση και πώληση αλλά και υποστήριξης/ενίσχυσης των πολιτών – κυρίως των νέων ζευγαριών – για την απόκτηση στέγης, με το πρόγραμμα «Σπίτι μου ΙΙΙ» να κυοφορείται και το σχέδιο νόμου για την κοινωνική αντιπαροχή να έχει εισαχθεί στη Βουλή.

Ωστόσο η αντιμετώπιση του προβλήματος, που έχει κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις (βιωσιμότητα ασφαλιστικού, απασχόληση κ.ά.), δεν μπορεί να γίνει μόνο με φορολογικές ελαφρύνσεις και αποσπασματικά μέτρα αλλά μέσω ενός συνεκτικού, ολιστικού μεσομακροπρόθεσμου στρατηγικού σχεδιασμού. Ένας σχεδιασμός που θα περιορίσει τους λόγους που λειτουργούν αποτρεπτικά για την απόκτηση και ανατροφή παιδιών, με τις ανάγκες να είναι συνεχώς αυξανόμενες.

Η παρέμβαση Γιαννίτση

«Η πολιτική για το δημογραφικό δεν είναι συνάρτηση μόνο κάποιων μορφών χρηματικής δαπάνης, αλλά της πολιτικής ικανότητας και βούλησης να δημιουργήσει ένα συνολικό περιβάλλον…» υπογράμμισε ο πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ Τάσος Γιαννίτσης, μιλώντας στην εκδήλωση για την 51η επέτειο της 3ης Σεπτέμβρη.

Τόνισε χαρακτηριστικά ότι το σύνθημα δεν είναι «γεννάτε γιατί χανόμαστε», αλλά «να ξυπνήσουμε γιατί χανόμαστε» – και όχι μόνο στο δημογραφικό.

Σύμφωνα με τον Γιαννίτση, πέρα από το να αλλάζουμε για 30η φορά επιδόματα και φορολογίες, πρέπει να κάνουμε αλλαγές στην πραγματικότητα που απογοητεύει τον κόσμο, επηρεάζοντας όλο και περισσότερο το δημογραφικό.

Η υπαρξιακή απειλή

«Σε παλαιότερες εποχές ήταν η φτώχεια ή οι δύσκολες πολιτικές συνθήκες στη χώρα που επηρέασαν την εξωτερική μετανάστευση και το δημογραφικό. Σήμερα, είναι οι σημαντικές αδυναμίες στη διακυβέρνηση, στο παραγωγικό σύστημα και στο κοινωνικο-πολιτικό περιβάλλον μέσα στο οποίο καλείται να λειτουργήσει ένας εργαζόμενος πολίτης» σημείωσε ο πρώην υπουργός.

Χαρακτήρισε το δημογραφικό και τη γήρανση του πληθυσμού υπαρξιακή απειλή για τη χώρα, υπογραμμίζοντας ότι η Ελλάδα ανήκει στις 12 χώρες στον πλανήτη με υπεργήρανση.

Η ανάλυση του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Το Εργαστήριο Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας σε πρόσφατη ανάλυσή του προβλέπει ότι τις επόμενες τρεις δεκαετίες θα συνεχιστεί η μείωση του πληθυσμού και η δημογραφική γήρανση, με το ισοζύγιο γεννήσεων/θανάτων να παραμένει αρνητικό.

Ήδη, μεταξύ 2011-2024, ο πληθυσμός μειώθηκε κατά 500.000 άτομα, ενώ οι γεννήσεις το 2023 έφτασαν τις 72.300, σχεδόν οι μισές από τις ετήσιες γεννήσεις της περιόδου 1951-1970.

Η Ελλάδα είναι μια σχετικά γερασμένη χώρα: το 23% των κατοίκων είναι άνω των 65 ετών, ενώ οι ηλικιωμένοι ξεπερνούν κατά περίπου 1 εκατ. τους νέους 0-14 ετών. Παράλληλα, καταγράφεται αύξηση της ατεκνίας (1 στους 5 στις γενεές γύρω από το 1980).

Οι έρευνες και τα αίτια

Έρευνα της Metron Analysis για την Eurobank (2024) ανέδειξε το δημογραφικό/υπογεννητικότητα ως την τέταρτη μεγαλύτερη απειλή για τη χώρα.

Ο πλέον αποτρεπτικός λόγος για την απόκτηση παιδιών είναι ο οικονομικός: το 73% δηλώνει ότι δεν μπορεί να προσφέρει στα παιδιά την ποιότητα ζωής που θα ήθελε, ενώ θεωρεί ανεπαρκείς τις κρατικές παροχές (υγειονομική περίθαλψη, βρεφονηπιακοί σταθμοί). Άλλοι αποτρεπτικοί παράγοντες: μη κατάλληλη στέγη, ασυμβατό ωράριο σχολείων-εργασίας, έλλειψη οικογενειακής υποστήριξης.

Περισσότεροι από τους μισούς γονείς δηλώνουν ότι δεν επιθυμούν περισσότερα παιδιά, ενώ ο μέσος όρος είναι 1 παιδί, με επιθυμητό τα 2,3.

Στην ερώτηση «τι είναι πιο σημαντικό στη ζωή σας;», η οικονομική άνεση (63%) προηγείται, ενώ η οικογένεια και τα παιδιά κατατάσσονται χαμηλά (22% και 17%).

Πέρα από τα επιδόματα

Επιπλέον, υπάρχουν προσωπικοί και ιδεολογικοί λόγοι (φόβος για το μέλλον, θέματα υγείας, έλλειψη συντρόφου, άρνηση αλλαγής τρόπου ζωής), που εντείνουν το πρόβλημα.

Οι φόβοι και οι ανησυχίες των ηλικιών 18-50 που κατέγραψε η έρευνα μπορούν να αποτελέσουν βάση για έναν εθνικό οδικό χάρτη. Μια στρατηγική που δεν θα περιορίζεται σε κίνητρα για τη γέννηση παιδιών, αλλά θα εστιάζει στο μεγάλωμά τους με τα απαραίτητα εφόδια για την ενήλικη ζωή.