Τοπικά νέα

Βορίζια : Το ιστορικό χωριό της Πάνω Ρίζας! (Βίντεο)

Δια-sos-τε τη Μεσαρά 08 January, 2019 ΤΟΠΙΚΑ ΝΕΑΑΡΘΡΑ

Βορίζια : Το ιστορικό χωριό της Πάνω Ρίζας! (Βίντεο)

Χωριό της επαρχίας Καινούργιου με 610 κατοίκους και ομώνυμο Δημοτικό διαμέρισμα στο Δήμο Φαιστού του νομού Ηρακλείου

Η θέση του είναι στους νότιους πρόποδες του Ψηλορείτη και συνδέεται με το Ηράκλειο με ασφαλτόστρωτο δρόμο 53 χιλιομέτρων. Η κύρια ασχολία των κατοίκων είναι η κτηνοτροφία και η γεωργία. Στο χωριό υπάρχει μεταξύ άλλων νηπιαγωγείο και Δημοτικό σχολείο. Στα Βορίζια υπάγεται και
η Ιερά Μονή Βαρσαμόνερου.

Ιστορικά στοιχεία

Λόγω της ορεινής του θέσης, το εν λόγω χωριό διαδραμάτισε βασικότατο ρόλο στη διάρκεια των Επαναστάσεων.

Από τα Βορίζια κατάγονταν πολλοί οπλαρχηγοί. Ένας από αυτούς ήταν ο Νικ. Μαλικούτης, που σκότωσε τον γενίτσαρο της Μεσαράς, Αγριολίδη, από τον Άγιο Ιωάννη κοντά στη Φαιστό, όμως συνελήφθη στη διάρκεια συμπλοκής από την προδοσία του οπλαρχηγού Κόρακα,σε έναν ναό κοντά στο χωριό Τρυπητά όπου κατέφυγε και οδηγήθηκε στο Ηράκλειο και εκεί εκτελέστηκε με μαρτυρικό τρόπο κάτι που εξιστορεί[1]και η λαϊκή μούσα.

Ένας ακόμη οπλαρχηγός με καταγωγή από τα Βορίζα ήταν ο Κωνσταντίνος Λέκκας, αγωνιστής κατά την Κρητική Επανάσταση του 1866 όπου συνελήφθη από τους Τούρκους,στην ίδια μάχη που συνελήφθη κι ο Νικ.Μαλικούτης από την προδοσία του Κόρακα.Ένας ακόμη οπλαρχηγός με καταγωγή από τα Βορίζα ήταν επίσης και ο Κωνσταντίνος Λεράτος με τον Φραγκιά.

Στη διάρκεια της Ναζιστικής Κατοχής, το χωριό έλαβε μέρος στην Αντίσταση, -βλ. Η μάχη στο Τραχήλι - βομβαρδίστηκε από τους Γερμανούς και καταστράφηκε[2]ολοσχερώς. Έπειτα από την Απελευθέρωση, η Πολιτεία έφτιαξε νέο οικισμό στη θέση Βροντισάκι κοντά στη Μονή Βροντισίου. Οι κάτοικοι όμως αρνήθηκαν να κατοικήσουν σ' αυτόν και προτίμησαν να προβούν σε ανοικοδόμηση του χωριού τους στην αρχική του θέση.

Τα Βορίζια αναφέρονται στον Καστροφύλακα (Κ 104) με 281 κατοίκους και με το όνομα Vorisa, το 1583. Στην ίδια απογραφή (Κ 103) αναφέρονται και οι οικισμοί Λαλουμάς (Lalumas με 39 κατοίκους) και Μεσίσκλι (Mesiscli, με 88 κατοίκους). Στις απογραφές του 1834 και του 1881 δεν αναφέρεται κανείς Τούρκος στο χωριό.

Δείτε το βίντεο