Αρθρογραφία

Αυξημένη επιφυλακή για τον επερχόμενο καύσωνα

20 July, 2025 ΑΡΘΡΑ

Αυξημένη επιφυλακή για τον επερχόμενο καύσωνα

Με φόντο τον επερχόμενο ισχυρό καύσωνα των επόμενων ημερών, σε κατάσταση αυξημένης επιφυλακής βρίσκονται τόσο οι επιστημονικοί φορείς όσο και οι αρμόδιοι κρατικοί μηχανισμοί. Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ) απηύθυνε επείγουσα προειδοποίηση προς το κοινό, αναδεικνύοντας τους υγειονομικούς κινδύνους που σχετίζονται με την παρατεταμένη έκθεση σε ακραία θερμικά φορτία.

Η κλιματική κρίση ενισχύει τη θερμική καταπόνηση

Σύμφωνα με την Επιτροπή Διαχείρισης Κινδύνων και Κρίσεων του ΕΚΠΑ, τα φαινόμενα ακραίας ζέστης δεν είναι πλέον συγκυριακά. Η κλιματική αλλαγή οδηγεί σε παρατεταμένους καύσωνες, ενώ ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί το φαινόμενο του θερμικού θόλου (heat dome) – μια κατάσταση όπου η ζέστη παγιδεύεται στην ατμόσφαιρα για μέρες ή και εβδομάδες, προκαλώντας διαρκή επιβάρυνση της ανθρώπινης υγείας.

Η παρατεταμένη έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες αποδιοργανώνει τους φυσιολογικούς μηχανισμούς θερμορύθμισης και οδηγεί σε πολλαπλές επιπλοκές, κυρίως σε ηλικιωμένους, παιδιά, χρονίως πάσχοντες και άτομα που εργάζονται σε εξωτερικούς χώρους. Οι επιπτώσεις περιλαμβάνουν:

Υπερθερμία, λόγω αδυναμίας αποβολής θερμότητας,
Ηλεκτρολυτικές διαταραχές από αφυδάτωση (κυρίως νάτριο, κάλιο, ασβέστιο),
Φλεγμονώδη απόκριση και οξειδωτικό στρες σε κυτταρικό επίπεδο,
Μειωμένη αιμάτωση ζωτικών οργάνων, οδηγώντας σε ισχαιμικές βλάβες σε εγκέφαλο, καρδιά και νεφρούς.

Συμπτώματα και τρόποι πρόληψης

Οι ειδικοί του ΕΚΠΑ κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις δύο βασικές μορφές θερμικής καταπόνησης:

Θερμική εξάντληση: Συνοδεύεται από κόπωση, ταχυκαρδία, έντονη εφίδρωση και ζάλη. Αν δεν αναγνωριστεί έγκαιρα, μπορεί να εξελιχθεί.
Θερμοπληξία: Επείγουσα ιατρική κατάσταση με υψηλό πυρετό (άνω των 40°C), νευρολογικές διαταραχές (σύγχυση, σπασμοί) και συχνά απουσία ιδρώτα. Απαιτεί άμεση ιατρική παρέμβαση, ψύξη του σώματος και υποστήριξη των ζωτικών λειτουργιών.

Για την πρόληψη της θερμικής εξάντλησης, το ΕΚΠΑ συνιστά:

Συνεχή ενυδάτωση, ακόμα και χωρίς δίψα – αποφυγή αλκοόλ και καφεΐνης.
Παραμονή σε δροσερούς, σκιερούς χώρους – χρήση ανεμιστήρων ή κλιματιστικών.
Αποφυγή σωματικής δραστηριότητας στις ώρες αιχμής θερμοκρασίας.
Ιατρική παρακολούθηση για τις ευάλωτες ομάδες.
Ψύξη με φυσικά μέσα σε περίπτωση υπερθερμίας – δροσερά επιθέματα, εμβάπτιση, ανεμιστήρες.

Η θερμότητα μπορεί επίσης να επιδεινώσει υπάρχουσες παθήσεις, όπως καρδιοπάθειες, ΧΑΠ, νεφρική δυσλειτουργία ή ακόμη και να προκαλέσει ηπατική και νευρολογική βλάβη.

Συντονισμός για την αποφυγή μπλακάουτ

Την ίδια ώρα, στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας πραγματοποιήθηκε έκτακτη σύσκεψη της Ομάδας Εργασίας με τη συμμετοχή του υπουργού Σταύρου Παπασταύρου, του υφυπουργού Νίκου Τσάφου, εκπροσώπων του ΑΔΜΗΕ, του ΔΕΔΔΗΕ και της ΡΑΑΕΥ, με στόχο την προετοιμασία του συστήματος ηλεκτροδότησης απέναντι στην αυξημένη ζήτηση.

Όπως έγινε γνωστό, από την 1η Ιουνίου έως και τις 15 Ιουλίου, σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη επιδιορθώθηκε το 100% των βλαβών σε υποσταθμούς και το 75% στο υπόγειο δίκτυο, μέσα σε λιγότερο από δύο ώρες κατά μέσο όρο. Στη σύσκεψη τέθηκαν οι προβλέψεις για το προσεχές διάστημα και παρουσιάστηκε το σχέδιο επάρκειας, με πρόβλεψη για έκτακτες παρεμβάσεις εφόσον χρειαστεί.

Ο υπουργός ζήτησε αυξημένη επιχειρησιακή ετοιμότητα, επισημαίνοντας ότι το καλοκαίρι βρίσκεται ακόμη στην αρχή του και η πίεση στο δίκτυο θα παραμείνει υψηλή.