Τοπικά νέα

Αποκριγιώματα στον Ρούβα με το πατροπαράδοτο εθιμο

11 March, 2019 ΤΟΠΙΚΑ ΝΕΑΑΡΘΡΑ

Αποκριγιώματα στον Ρούβα με το πατροπαράδοτο εθιμο

Αποκρίγιωμα την Καθαρά Δευτέρα στις 12:00 το μεσήμερι στη Γέργερη

Αναζητώντας την ιστορία του θα χαθούμε σε αρχαίες κοινωνίες και στις εορτές τους.

Όπως διάφορες γιορτές του Διονύσου, (μικρά και μεγάλα Διονύσια, Ανθεστήρια, Λήναια) και κατά τους Ρωμαϊκούς χρόνους τα Σατουρνάλια (Κρόνια), τα Βακχανάλια, τα Λουπερκάλια κ.α.

Η αλήθεια είναι, πως η Αποκριά γεννήθηκε σε αγροτοβουκολικές κοινωνίες στην ύπαιθρο και όχι στην πόλη.

Εκεί όπου από την αρχαιότητα ακόμη τελούνταν γιορτές όχι μόνο για την καλή σοδειά και την υγεία, αλλά και τελετές που θα έδιωχναν μακριά το κακό. Οι ζωόμορφες μεταμφιέσεις, τα μεγάλα κουδούνια οι εκκωφαντικοί θόρυβοι τα μουζώματα και τα αλευρώματα ξόρκιζαν το κακό και έφερναν τύχη.

Βέβαια ως αποτέλεσμα των πολυπληθών συγκεντρώσεων και των μεταμφιέσεων ήταν το πείραγμα το γέλιο και γενικά η ψυχαγωγία.

Απόκτησε τόσο βαθιές ρίζες και απήχηση στις λαϊκές μάζες, που συνέχισε να είναι αγαπητή και μετά την επικράτηση του χριστιανισμού. Με το πέρασμα του χρόνου, ο αποκριάτικος εορτασμός της υπαίθρου εμπλουτίσθηκε με νέα στοιχεία. Σήμερα τα δρώμενα στις περισσότερες περιπτώσεις, έχουν χαρακτήρα χαράς και διασκέδασης. Εξακολουθούν όμως, να αντιπροσωπεύουν γνήσιες κι αυθεντικές μορφές παράδοσης, γιατί συνδέονται, έστω και υποσυνείδητα, με τον αρχικό σκοπό τους. 'Έτσι σε πολλές περιοχές, συναντούμε αναπαραστάσεις τελετών και μυστηρίων, που θυμίζουν γεγονότα που σημάδεψαν την ζωή και την ιστορία του τόπου.

Είναι αξιοθαύμαστο το πώς τα πανάρχαια αυτά δρώμενα επέζησαν στην Γέργερη, στον Ορεινό Ρούβα ως τις μέρες μας και που ακόμη και σήμερα, αποτελούν ζωογόνους ψυχαγωγικές δυνάμεις και που ως γνωστόν, η ψυχαγωγία ως κοινωνική ανάγκη, δύσκολα παραμερίζεται.

Αρκουδίστικος χορός

Χαρακτηριστικό διονυσιακό έθιμο που χαρακτηρίζει το τα αποκριγιώματα στο Ρούβα. Φορούν προβιές αιγοπροβάτων, και στη μέση τους έχουν κρεμασμένα κουδούνια ζώων (λέρια).

Δένονται με σχοινιά μεταξύ τους κι αναγκαστικά ακολουθεί ο ένας τον άλλο. Ο επικεφαλής συνήθως είναι ένας έμπειρος αρκουδιάρης που με τη συνοδεία της αρκουδίστικης μουσικής,

τους καθοδηγεί χορεύοντας τον αρκουδίστικο χορό τους.

Όργωμα - Σπορά

Το αλέτρι το σύμβολο του μόχθου του ανθρωπίνου και της προσπάθειας του για επιβίωση, μετατρέπεται σε ένα αποκριάτικο εργαλείο όπου αντί για βόδια υπάρχουν δυο μεταμφιεσμένοι.

Πίσω από αυτή την εικονική αρωτρίαση που τα έχει όλα: το ζευγά, τα «τα ζώα» το σπορέα υποκρύπτεται ένα γόνιμο υπόβαθρο, καθώς ο θαμμένος στη γη σπόρος τώρα έχει αρχίσει να βλασταίνει.

Ο γάμος

Πρόκειται για αναπαράσταση - παρωδία του μυστηρίου της εκκλησιάς μας, συμβολίζοντας την ένωση των στοιχείων της φύσης, τη γονιμότητα, την αρμονική συνύπαρξη αντιθέτων δυνάμεων.

Η αμφισβήτηση της καθημερινής τάξης εκφράζεται με αυτοσχεδιαστική διάθεση μέσα σε ένα πλαίσιο παραδοσιακών αξιών.

Η κηδεία της αποκριάς

Η κηδεία της αποκριάς αποτελεί μια παρωδία της εκφοράς του νεκρού, ο οποίος είναι ξαπλωμένος πάνω σε μια σκάλα ξύλινη συνήθως και σέβεται μέχρι τέλους το ρόλο του- δεν ανοίγει τα μάτια του, δεν μιλάει ούτε γελάει παρά τα απίστευτα δίστιχα και μοιρολόγια που ακούει.

Στόχος της πομπής είναι η ανάσταση του νεκρού κάνοντας τον να γελάει και να θριαμβεύσει πάλι η χαρά και το γέλιο.

Η πομπή αυτή τα έχει όλα: παπά ψάλτη, χήρα που λέει εντυπωσιακά «μοιρολόγια», συγγενείς που τον συνοδεύουν μέχρι τη στιγμή που θα συμβεί η ανατροπή και ο νεκρός μη μπορώντας να αντισταθεί στη μυρωδιά του κρασιού και πειραγμάτων «ανασταίνεται» γεγονός που συνοδεύεται από ξέφρενους χορούς όλου του θιάσου.

Η Καμήλα

Η καμήλα είναι μια από τις παλιές αποκριάτικες μεταμφιέσεις .

Δύο άτομα μπαίνουν κάτω από κουβέρτες έτσι ώστε να δημιουργήσουν τα πόδια της καμήλας, ο λαιμός φτιαγμένος από μακρύ ξύλο, που στην άκρη του έχει καρφωμένο ένα κρανίο γαϊδάρου.

Στην κάτω μασέλα δένεται μια κλωστή έτσι ώστε να μπορούν να την ανοιγοκλείνουν.

Μαϊμουδιάρης

Λαϊκός περιηγητής μιας άλλης εποχής, που πηγαίνει αντίθετα στην βιομηχανία του θεάματος.

Διαλέγει για την παρουσίασή των εκπαιδευμένων μαμουνιών του, πολυσύχναστους δρόμους ή πλατείες. Όταν σταματούν κάποιο περαστικοί αρχίζει το πρόγραμμα του.