Αποκλειστική Συνέντευξη: Μανώλης Καμπουράκης …όταν η επιστήμη συνάντησε τη μουσική!
Ο Μανώλης είναι ένας νέος, επιστήμονας - οικονομολόγος και παράλληλα μουσικός - οργανοπαίχτης, που αγαπά με πάθος τα παραδοσιακά όργανα και συνεχίζει με μεράκι τη μουσική παράδοση του τόπου του. Αυτοδίδακτος μουσικός, ακολούθησε από μικρός τα μονοπάτια της Κρητικής μουσικής και της δεξιοτεχνίας μέσα από τα όργανα που την υπηρετούν, εκφράζοντας μέσα από τους ήχους της λύρας και του μαντολίνου, τα συναισθήματα, τις ευαισθησίες και τα όνειρά του.
Μανώλη καλημέρα, από ποια ηλικία ασχολείσαι με τη μουσική, πως προέκυψε στη ζωή σου; Τι ήταν αυτό που σε έσπρωξε στη μελέτη της λύρας και του μαντολίνου;
Τίποτα στη ζωή δεν είναι τυχαίο. Από μικρό παιδί βρέθηκα δίπλα σε ανθρώπους δεξιοτέχνες της λύρας, που με μεράκι και επιμονή συνέχιζαν την μουσική μας παράδοση. Παιδί ακόμα επηρεάστηκα από τις παρέες και τους «μερακλήδες» του οικογενειακού και φιλικού μου περιβάλλοντος. Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Ο τόπος μας προσφέρει ανάλογα ερεθίσματα σε όλους όσους έχουν μια συχνότερη επαφή με τα καθημερινά πολιτιστικά και κοινωνικά δρώμενα. Η Κρήτη είναι ένας τόπος που σε ωθεί να ασχοληθείς με τη μουσική. Σε κεντρίζει συνεχώς, σε χαρές και λύπες. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον και έχοντας ο ίδιος από μικρός μια αγάπη για τη λύρα, ξεκίνησα το μουσικό μου ταξίδι. Καθοριστικός ο ρόλος και του πατέρα μου, δίπλα στον οποίο πήρα τα πρώτα μαθήματα στη λύρα.
Ποια ήταν η πρώτη σου επαφή με τα όργανα που υπηρετείς και τη μουσική;
Τα όργανα που υπηρετώ. Εύστοχη η επιλογή της λέξης. Για μένα το κάθε όργανο θέλει ένα διαφορετικό χειρισμό. Είναι σαν να ακολουθείς ένα χωριστό δρόμο για κάθε όργανο, με διαφορετικούς χειρισμούς. Η πρώτη ενασχόληση με τη μουσική έγινε στα 10 με ένα μαντολίνο. Τότε άρχισα να μαθαίνω τα βασικά και αναγκαία γύρω από την κρητική μουσική. Λίγο αργότερα ήρθε και η λύρα. Ήταν τα χρόνια που ξεκίνησα να ακούω πιο προσεκτικά δίσκους και κασέτες σπουδαίων ντόπιων καλλιτεχνών, προσπαθώντας να αποτυπώσω τη μουσική με τα δικά μου δάκτυλα. Ήταν μια διαδικασία μοναδική.
Είσαι αυτοδίδακτος μουσικός;
Πιστεύω ότι στη μουσική και περισσότερο στην κρητική υπάρχει πάντα μια διαδικασία αυτοδιδαχής. Ο κάθε μουσικός για ώρες πολλές και μόνος του αυτό-διδάσκεται. Από εκεί και πέρα έχω παρακολουθήσει μαθήματα σε ωδείο και στη συνέχεια έμαθα πολλά από τον Ροδάμανθο Ανδρουλάκη. Με τις νότες και τη θεωρία δεν συμφιλιώθηκα ποτέ σε απόλυτο βαθμό. Περισσότερα έμαθα μέσα από τις παρέες και τα γλέντια.
Πόσο εύκολο ήταν για σένα να συνδυάσεις τις σπουδές με το χόμπι σου;
Σπουδάζοντας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης είχα όλες τις ευκαιρίες για να συνεχίσω την ενασχόλησή μου με την κρητική μουσική. Το Ρέθυμνο εξάλλου είναι μια πόλη που σε ωθεί για τέτοιες ασχολίες. Στα φοιτητικά χρόνια μέσα από παρέες και σίγουρα χάρη στην αδερφική φιλία με το Γιώργη Ξυλούρη (Καντρή) είχα την τύχη να γνωρίσω ίσως μια από τις πιο «μερακλήδικες» παρέες. Άνθρωποι του γλεντιού και της παρέας, ο Μ. Παπυράκης, ο Μ. Αποστολάκης, ο Μ. Ηλιάκης, ο Μαρίνος, ο αείμνηστος Α. Μισσιρλής μαζί με το Γιάννη Μαρκογιαννάκη και άλλους πολλούς μας αγκάλιασαν και μας έδωσαν να γευτούμε την κρητική κουλτούρα και την παραδοσιακή μουσική.
Η οικογένειά σου σε στήριξε στην προσπάθειά σου αυτή ή ήταν ένας μοναχικός δρόμος.
Σε κάθε βήμα της ζωής μου, σε κάθε μου απόφαση έχω δίπλα μου τους δικούς μου ανθρώπους. Πάντα με παρότρυναν να συνεχίζω τις σπουδές μου και να καλλιεργώ τη μουσική. Επίσης, πολλοί φίλοι και συγγενείς με στήριξαν. Εξάλλου μεγάλωσα μέσα στις παρέες στο Τυμπάκι, στο Κλήμα, στις Μέλαμπες και το Αμάρι.
Ασχολείσαι μόνο με τη μουσική της Κρήτης ή έχεις και άλλες επιρροές από παραδοσιακές μουσικές της Μεσογείου;
Η Κρήτη είναι σταυροδρόμι μουσικών παραδόσεων. Προτιμώ να κρατάω κάποια στοιχεία από τις μουσικές του Μεσογείου αλλά επιμένω κρητικά.
Στη μουσική σου πορεία, στο συγκεκριμένο χώρο, σε έχει επηρεάσει κάποιος από τους μεγάλους λυράρηδες ή λαουτιέρηδες της Κρήτης;
Σίγουρα τα πρώτα μου ακούσματα είναι από τους πρωτομάστορες αλλά θα ήταν παράληψη να μην αναφέρω ώρες αμέτρητες που έχω περάσει ακούγοντας Θ. Σκορδαλό, Κ. Μουντάκη, Λ. Κλάδο, Ροδάμανθο, Σκευάκη και Νίκο Ξυλούρη. Επίσης οι Μαρκογιάννης, Μαρκοβαγγέλης και Ν. Μανιάς είναι από τους αγαπημένους μου λαουτιέρηδες.
Υπάρχει σήμερα ένας σημαντικός αριθμός νέων και αξιόλογων μουσικών που ασχολούνται με την παράδοση, ξεχωρίζεις κάποιον;
Σήμερα έχουμε εξίσου καλούς καλλιτέχνες και μουσικούς που έχουν βάλει το λιθαράκι τους στην Κρητική Μουσική. Δεν θα αναφερθώ αναλυτικά γιατί θα ξεχάσω σίγουρα κάποιον, αλλά ήθελα να σημειώσω ότι από τους μεταγενέστερους κρητικούς καλλιτέχνες με στιγμάτισε η φωνή και το πάθος της μουσικής του Γιώργη Παπαδάκη.
Ποιο είναι το αγαπημένο σου τραγούδι ή μουσικό θέμα; Και εξήγησέ μας το γιατί.
Μου αρέσουν πολύ τα Αμαριώτικα πεντοζάλια και ο ‘’πρώτος’’ συρτός που λέμε. Ίσως επειδή αυτά έμαθα πρώτα αλλά και επειδή στο γλέντι έχουν μεγάλη απήχηση.
Μανώλη, από τη στιγμή που είσαι οικονομολόγος και έχεις τις ασχολίες σου, πώς μπορείς να δίνεσαι με μεράκι και σε κάτι τόσο διαφορετικό όσο η μουσική. Πώς καταφέρνεις και τα συνδυάζεις ;
Να σας πω. Η αλήθεια είναι ότι ο χρόνος ενασχόλησης με τη μουσική δεν είναι ποτέ αρκετός. Επίσης, για να ασχοληθεί κάποιος σε βάθος με τη μουσική πρέπει να ασχολείται εντατικά σε καθημερινή βάση. Η μουσική δεν νομίζω ότι είναι μια τέχνη που θα τη μάθεις. Ο μουσικός θησαυρός που έχουμε είναι άπειρος και συνεχώς αναγεννιέται και μεγαλώνει. Θέλει να αφιερώνεις χρόνο. Σιγά σιγά και με τα χρόνια μαθαίνεις να εκφράζεσαι μέσα από το όργανο. Δηλαδή να βγάζεις τα πάθη σου, το καημό σου τη χαρά σου τον εσωτερικό σου κόσμο μέσα από τη μουσική.
Απ την άλλη και η επιστήμη είναι ένα μεράκι. Τα οικονομικά ήταν η πρώτη μου επιλογή. Μου αρέσει η ενασχόληση και επίσης αφιερώνω πολύ χρόνο. Οι σπουδές μου με βοηθούν να βγάζω τα προς το ζην αλλά και να στηρίζω την προσπάθεια που κάνω στη μουσική. Εξάλλου αρκετοί καλλιτέχνες που έχουν αφήσει το στίγμα τους στην κρητική μουσική είχαν και άλλη επαγγελματική δραστηριότητα.
Πως αντιλαμβάνεσαι την παραδοσιακή κρητική μουσική και το τραγούδι σήμερα; Θεωρείς ότι κάποιοι νέοι καλλιτέχνες υπερβάλλουν;
Νομίζω ότι με την ποικιλομορφία οργάνων και ύφους μάλλον πάμε σε μια άλλη μουσική κουλτούρα, με βάση την παραδοσιακή μουσική. Νιώθω αυτή η νέα μουσική να είναι λίγο ‘’καταπιεσμένη’’ ως αντίκτυπος του σύγχρονου αγχώδους τρόπου ζωής. Ε, αυτή την εκσυγχρονισμένη ας πούμε μουσική κουλτούρα εγώ δικαίως δεν την κατακρίνω αλλά δεν την ακολουθώ κιόλας.
Έχεις ασχοληθεί με δικές σου συνθέσεις;
Αυτή την περίοδο επεξεργάζομαι κάποιο υλικό-τραγούδια τα οποία έχω κατά καιρούς γράψει και τους επόμενους μήνες σκοπεύω να εκδώσω κάτι δικό μου.
Σήμερα, στη σκληρή εποχή που ζούμε, πιστεύεις ότι παραδοσιακές αξίες όπως η μουσική μας, θα βοηθούσε τους νέους να ξεφύγουν από εσωστρεφείς δραστηριότητες (π.χ. internet, facebook κ.λ.π.);
Όλα χρειάζονται. Και η τεχνολογία και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν τα θετικά και αρνητικά τους. Ο κόσμος προχωράει μπροστά, πρέπει να ακολουθήσουμε. Οφείλουμε όμως να διαφυλάξουμε και σαν μουσικοί αλλά και σαν λαός την παράδοση μας τα ήθη και τις αξίες της Κρήτης μας. Αυτά που μας κάνουν να διαφέρουμε από τους άλλους .
Απ’ όσο γνωρίζω ασχολείσαι και επαγγελματικά, πως είναι για ένα νέο μουσικό να ασχολείται επαγγελματικά με την παραδοσιακή μουσική; Υπάρχει κοινό που εκτιμάει την προσπάθεια;
Ο κόσμος ενθουσιάζεται, εκτιμά και βοηθάει κάθε προσπάθεια των νέων ανθρώπων. Κι εμένα υπήρξαν άνθρωποι που επανειλημμένως με έχουν στηρίξει και βοηθήσει χωρίς να έχουν κάποια υποχρέωση και θα τους ευγνωμονώ πάντα γι αυτό.
Είσαι επικεφαλής κάποιου σχήματος; ή ακολουθείς δική σου καριέρα;
Έχω κάποιους συνεργάτες με τους οποίου παίζουμε μαζί στα γλέντια και στις κοινωνικές εκδηλώσεις με τους οποίους υπάρχει μια αμφίδρομη σχέση εκτίμησης και φιλίας. Πάνω στο πάλκο την ώρα του γλεντιού παίρνεις και δίνεις πράγματα από τους συνεργάτες σου. Πρέπει να υπάρχει καλή και αγνή διάθεση για να βγει ένα καλό αποτέλεσμα.
Ποια είναι τα σχέδιά σου για το άμεσο μέλλον;
Προετοιμασία για τη θερινή σεζόν. Δουλειά για το CD που θα βγει τους επόμενους μήνες. Επίσης μιλάμε με ομογενείς για κάποιες εμφανίσεις στην Ευρώπη.